Okullarda Neler Oluyor? (3)

Bugün üçüncüsünü okuduğunuz bu serinin ilk ikisi, eğitim sistemimize bir 'kuşbakışı' idi. 

Eğitim, yaşamın bugününü ve yarınını: geliştirir-dönüştürür-düzenler. Ve eğitimin bu işlevi yaşam oldukça kesintisiz olarak sürecektir. 

Eğitim, yaşamın her an-alanında olan sınırları olmayan bir konudur. 

Eğitim, herkesi ilgilendiren süreç, her birey de bu sürecin öznesidir.

Eğitimin amacı: yaşamın soru, durum, zorluklarıyla “başa" çıkmaktır. 

Zorlukları olmayan hiçbir yaşam yoktur, olamaz da!  

Eğitim bilim olarak, yaşamı anlamlı, zorlukları kolay kılan temel güçtür. Eğitim bazı zorluklara; sınama, deneme, düşünme, beceri, emek gücüyle çözüm bulur, bazı zorluklara da sürüp giden döngü içinde çözüm aramaya devam eder.  

Bugün de konumuz eğitim! 

Bu kez, örgün eğitim yuvalarımızın iklimi, ürünleri ve ürün kalitelerine bakalım istiyorum. 

Yapacağım bu değerlendirmenin de nesnel olmasını istiyorum. 

Fakat böyle bir değerlendirmenin verileri sadece ülkemize özel olmaz, olmamalı! Dışarıdan gözler de bize bakıp ayna tutmalı. Böylece, dünyadaki yerimiz ortaya çıkar, artı ve eksilerimiz daha görünür olur. 

İşte o zaman ufkumuz açılır, daha sağlıklı değerlendirme yapar, güven içinde yol alırız. 

'OECD': 'Uluslararası Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma' örgütüdür. 

Kısaltılmışı: 'PISA' olan: 'Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı', 2000 yılından beri üç yılda bir yenilenen araştırmalar yapmaktadır. 

Araştırmaya, başvuru yapan ülkelerden 'tesadüfi' yöntemle seçilen 15 yaşındaki örgün eğitim öğrencileri katılır.

Araştırmada öğrencinin; Matematik ile Fen Bilimleri okuryazarlığı, Okuma Becerileri, özgün görüşleri, öğrenme biçimi, okul ortamı ve ailesi ile ilgili veriler değerlendirir. 

Böylece, öğrencinin hem akranları arasındaki yeri hem de o ülkenin dünyadaki yeri belirlenmiş olur. 

Araştırma sonuçları; bir ülkenin daha iyi bir eğitim-öğretim programı hazırlaması ve ortaya çıkan olumsuzluklara çözüm bulmasına yardımcı olduğu için de çok önemlidir.

Öğrencilerimiz, 'PISA' araştırmalarına: 2003 yılında 41, 2006'da 57, 2009-2012'de 65, 2015'de 72, 2018'de 79 ve 2022'de ise 81 ülkedeki akranlarıyla birlikte katıldı.

Üç yıl arayla 7 kez yinelenen bu değerlendirmelerde öğrencilerimiz:

Ne yazıktır ki, 7 kez de: okuma-matematik-fen bilimleri alanında OECD ülkeleri ortalamasının altında kaldılar!

SONUÇ: 8 yıl okula gitmiş olan 15 yaşındaki çocuklarımız, henüz okuma-matematik-fen bilimlerinin birer okuryazarı olamamış!...

***

Çocuklarımız, üç yıl arayla 7 kez aynaya baktığı halde görüntüleri hep aynı kalmış: okuryazarı olamamışlar! 

Peki, okuryazar olmak nedir ve ne değildir? 

Okuryazarlık; okuma, dinleme, anlama, algılama, anlamlandırma, ifade etme, yorumlama, öngörüde bulunma, ilişkilendirme, veriyi başka bir alana transfer edip kullanabilme, ilişkilendirme, merak etme, soru sorma, iletişim kurma, hesaplama vb. yetilerini değiştirip geliştirmektir. 

Okuryazarlık; asker mektubu okumak/yazmak, 200-300 sözcükle çocuk büyütmek/yetiştirmek, sular seller gibi ezbere şiir-dua okumak, verilen dersi gözü kapalı sözcük/satır aktarmak, çarpım tablosunu ezberlemek, ödevi velisine yaptırmak vb. değildir.

Peki bu 'okuryazar olamama' durumu niçin-nasıl oluştu? 

Sorun, sistem kaynaklı olduğu için eğer son 20 yılımıza bakarsak, fatura şimdiki iktidara çıkar ki bu da bir haksızlık olur. 

Bence, 100 yıl öncesine ayna tutmak daha objektif ve anlamlı olur: 

1924 yılında ülkemize davet edilen ünlü eğitimci John Dewey'in 'yaparak yaşayarak öğrenme' kuramından esinlenen bir eğitim seferberliği başlar.

1929 dünya büyük bir ekonomik krizi yaşarken, bizde: Millet Mektepleri, Köy Enstitüleri, Yüksek Köy Enstitüleri açılır. Okullarda felsefe, sosyoloji, mantık, psikoloji dersleri okutulur. Sağlık, modern tarım, el sanatları, güzel sanatlar, dünya edebiyatı ile tanış olunur ve yoksulluk için çareler aranır.

Böylece, yaparak yaşayarak öğrenen, araştıran, düşünen, soru soran, yorum yapan, okur-yazar-düşünür birey sayıları hızla artmaya başlar. (Bu eğitim anlayış daha sonra az da olsa Öğretmen Okulları ile Eğitim Enstitülerine de yansımıştır). 

Ancak Feodalite çok rahatsızdır! Halktan yana, kendisine karşı olan bu gidişi durdurmak ister. Bunun için dini ve hurafeleri araç yaparak, pek çok yalan ve iftira üretirler. Ve bu algılarla, 1946 dan başlayarak ülkeye çağ atlatan önder kurumlar, yıpratılır sonra da kapatılırlar.  

İşte sekiz yıl okusa da okuryazar olamayan, ezberci, düşünemeyen, soru sormayan, yorum yapmayan 'dindar nesil' yetiştirme böyle başladı. 

Ve şimdilerde sık sık: 'Şeriat İsteriz!' sesleri duyulur oldu!

Tabii ki, eğitim-öğretim için hem çokça konu hem de söz olacaktır. 

Bakın henüz ne hanelere ne de dersliklere adım atabildik. 

Acaba, veli-öğrenci-öğretmen ne yapıyor, hiç konuşmadık. 

Demek ki, biraz daha yolumuz var, devam edeceğiz...  

Emin Toprak - DOSTÇA

Okullarda Neler Oluyor? (2)

Bir önceki yazım yarıyıl tatilinde yaşanan, öğrenci-veli-öğretmen çığlıklarıyla başlamıştı. 

Devamında da Milli Eğitim Bakan Yusuf Tekin TBMM'de Vekillere, parmak sallayan o öfkeli sözlerinin çağrıştırdıkları ve yüzyıllık eğitim sürecimizin kısa bir genellemesini yapmaya çalışmıştım.

Bugün de yakın geçmişte ve bugünlerde olup-bitenlere biraz bakalım:

Bilindik bir gerçek: anne-babaların en değerli varlıklarının çocuklar olduğudur. Çünkü çocuklar geleceğin güvencesi ve belirleyicisidirler. İşte biz de bu en değerlilerimizi, iyi bir eğitim alsın, geleceği iyi yönetsin diye okullara göndeririz. Yani MEB'e teslim ederiz. 

MEB'in görevi de çocuklara yaşamı kolaylaştıracak bilimsel düşünüş ve davranışlar kazandırmaktır. Bunun için de örgün-yaygın eğitim kurumları ve bunların çalışmalarını belirleyen ilke-amaç-yasa-yönetmelikler vardır.  

Demek ki, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin: eğitim için keyfi kararlarla: ilke-amaç-yasa-yönetmelik dışına çıkamaz!

Bakan Yusuf Tekin: "Sizin ‘tarikat, cemaat’ dediğiniz, bizim ‘STK’ dediğimiz yapılarla 10 tane protokolümüz vardır” demiş...

Ve bu keyfi bir karardır!

O halde bizler de hep birlikte: O bakan bunları diyemez! Onun hazırlattığı o gizli protokoller de, verdiği sözler ve atmış olduğu imza da geçersizdir deriz ve demeliyiz de!

Çünkü, MEB'in akademik ve uygulamalı hizmet alacağı birçok kurumu vardır. Bu kurumlar çağdaş ve daha iyi bir eğitim hizmeti için yıllarca; bilimsel deney uygulama, araştırma, inceleme yapmak için kurulmuştur. Eğitim kurumları da bunların bilgi ve deneyimleriyle yol almalıdır. 

Bu kurumları tarihçeleri ve işlevlerine göre şöyle sıralayabiliriz:

1 -*Denetim Sistemi*: 1862 yılında Rüştiye ve Sübyan okullarını teftiş etmek üzere Müfettiş görevlendiren,

2 -*Eğitim Hizmetleri*: İstanbul Üniversitesi'nde 1915 Psikoloji dersleri sonraki yıllarda Köy Enstitüleri, Öğretmen Okulları, Eğitim Enstitüleri ve günümüzde 45 devlet üniversitesindeki Eğitim Fakülteleri,

3 -*Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı*: 3/4/1926'de bilimsel bir danışma ve karar organı, 

4 -*Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri* (PDR): 1939 İlkokul Müfredat Programı: "Öğretmen öğrencilere kılavuzluk eder" der. Bu anlayış gelişerek, il, ilçelerde Rehberlik ve Araştırma Merkezi ve hemen her okulda Rehberlik Hizmetleri birimi var. 

Bu kurumlarda akademik eğitim alarak uzman olmuş binlerce pedagog, psikolog, sosyolog, felsefeci çalışmaktadır. 

MEB bu kurumları yok saymış, yetkisiz, etkisiz ve işlevsiz bırakmış ve öğrenciler için amaçları bilinmeyen, karanlık odaklardan 'hizmet' alıyor! 

***

İşte size sadece bir örnek: 

'ÇEDES'! 

O halde önce ÇEDES için kısa bir tanıtım yapalım: 

ÇEDES sözcüğünün açılımı: 

Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi. 

Projenin alanı ve paydaşları: 

- *Milli Eğitim Bakanlığı merkez/il/ilçe teşkilatları ile ilkokul, anaokul, ortaokul, lise ve imam hatip okulları... 

- *Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı il/ilçe spor müdürlükleri/Gençlik merkezleri.

- *Diyanet İşleri Başkanlığı, Müftülükler, Diyanet Gençlik Merkezleri.

Projenin amacı: 

Öğrencilere milli, manevi, ahlaki, insani, kültürel değerleri benimsetmek ve ‘manevi gelişimlerini' sağlamak.

Projenin danışmanı/eğitmen kişileri: 

Diyanete bağlı imam ve vaizler, tarikat ile cemaatlerin 'rol model' olarak belirlediği: “abiler-ablalar"... 

İşte bu kadar!

Varsayalım ki MEB'in acil olarak ÇEDES türü bir projeye ihtiyacı var.

Peki o halde:

- 1. MEB'in birçok kamu kurumundan akademik ve uygulamalı hizmet alabildiğini yukarıda belirtmiştim. Bu kurumlar, bilime dayalı çağdaş ve daha iyi bir eğitim hizmeti için kurulmuş ve çalışmaktalar. Bu kurumların; deney, inceleme, araştırma ve uygulama imkanları var. Bu bilgi ve deneyimleriyle, bilim dışı ÇEDES benzeri projeleri, bilimsel ve demokratik kılabilirler. 

Peki bu tür projeleri hazırlama ve yürütme görevi, bu akademik kuruluşlara niçin verilmemiş ki?!... 

- 2. İncelenince görüleceği gibi bu proje: tek yaşam tarzını, tek dini, tek mezhebi savunan ideolojik bir projedir.

Peki, "Demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir.” hükmü bulunan Anayasaya uyma sözü verip yemin eden Bakanın, farklılıkları yok saymak, birbirine benzeyen, aynı düşünen, tek inancı olan, aynı ‘manevi değerleri’ benimseyen öğrenciler yetiştirmek için protokoller yapma hakkı ve yetkisi var mıdır?  

Basın her gün, derin-karanlık-bilinmezlik dolu vakıf-cemaat-tarikatlar içinde yaşanan tuhaf-korkunç haberler veriyor.

Peki, MEB nasıl olur da tüm bu yaşanmışlıkları göre-duya yok sayar ve bu faillere, devlet sözü verip, onlarla 'hizmet protokolü' imzalar?

Kaldı ki şu an iktidar olan anlayışın, ülkemize yaşattığı acılar da var: 'Hizmet hareketi' ya da ‘tarikat/cemaat' ile 2002'den başlan ve yıllar süren ortalık kurmuş ve onları kamuya ait: güvenlik, sağlık, eğitim, ulaştırma, yargı... gibi stratejik kurumlarda örgütlendirmişti!

Peki sonra ne oldu?

-15 Temmuz 2016'da o bilindik kanlı kalkışma yaşandı!

Ve 3 Ağustos 2016 günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da: 

"Bu hain örgütün gerçek yüzünü çok daha önceden ortaya dökmemiş olmanın üzüntüsü içindeyim..."Bundan dolayı hem Rabbimize hem de milletimize verecek hesabımız olduğunu biliyorum. Rabbim de milletim de bizi affetsin. "demişti.

Aynı anlayış bugün de iktidar, fakat bu sözleri de o günleri de unutmuş!  

Şimdi de "Birlikte yürüdük biz bu yolları" şarkısını söyleyecek başka  odaklar bulmuşlar! 

Devam edeceğiz…

Emin Toprak - DOSTÇA

Savaş savaşmayana güzeldir !

Kültürler halkların; dil, yazı, yaşam, inanç, eğitim, bilim, sanat, yönetim vb. alanlardaki ortaklaşmış ürünleridir. 

Bu ürünler toplumsal yaşamı daha yaşanır kılmak için akıl-mantık ve yetilerle üretilir. Bunları: edebiyat, folklor, müzik, resim, zanaat, spor, inanç... olarak da sıralayabiliriz.

Kültürler, belli sınırlar içinde kalmak istemez sınırları aşarak evrensel bir kimlik kazanmak isterler. 

Şimdilerde dünyada çokça taraftarı olan bir spor kültürü var. Bir parantez açıp biraz da bu kültürün etkisindeki taraftarlarının söz ve eylemlerine bakalım: 

“Biz buraya ölmeye ölmeye, ... gömmeye geldik!

"Biz yenildik fakat sonraki buluşmada karşılığını vereceğiz! 

Belki birkaç gol yedik ama sonra daha çok gol atarız/daha çok sayı kazanırız!" ...

İşte bu tür slogan ve davranışlar uzar da gider. 

Beğenmediğimiz bu coşku, öfke, kin, küfür, şiddet dolusu söylemler ve eylemler "taraftar" kültürüdür. 

Kendi takımını/tarafını övüp coşturan, karşı tarafı tehdit ve tahrik eden fanatik söylemlerle dolu bir kültür. 

Tehdit ve tahrik edici bu fanatik söylemler bir bozulmuşluğun sonucudur. Belki anlıktır, belki sporcu ile taraftara psikolojik destek amaçlıdır. Ve belki de bu tahrikler daha iyi bir skor da kazandırabilir! 

Fakat bu anlayış insani değerlerden uzaktır!    

Çünkü bu anlayış; nesnel yenilgi ve başarısızlığı kabul etmez, daha çok emekle başarmanın yollarını aramaz, karşı tarafa sadece şiddet, çatışma ve kötülük ister. 

Oysa, tüm sosyal etkinlikler gibi sporun da bazı etik ve yazılı kuralları vardır. 

Bu kurallara uyan, olasılıkları akıllıca değerlendiren, araç ve organlarını iyi kullananlar övgü alır ve başarı kazanırlar.

Evrensel boyutta kabul görmek ise: duygudaşlık, akıl, sevgi-saygı ve barışçı bakış ister. Böylece mahalle takım ve fanatik taraftarlık aşılmış, beğeni, alkış alarak evrensellik kazanmış olurlar.

İnsanlığın fanatik takım ve taraftarlara değil barışçı duygudaşlara ihtiyacı vardır.

Zaten tüm sosyal etkinliklerin nihai amaç ve hedefi evrensel olmak değil miydi?

***

Bu genel girişten sonra şimdi de ülkemize yıllardır egemen olmuş anlayışın ürettiği 'yerli ve milli' bir kültüre gelmek istiyorum. 

Ülkemizin on yıllardır çözüm bulunamayan bir 'Kürt Sorunu' vardır. 

Peki, ne istiyor Kürtler: 

Anadili ile konuşmak, eğitim almak ve kültürünü yaşatmak. 

Yani ortak vatanda eşit vatandaş olarak barış içinde yaşamak...

Peki, bunlar her insanın doğumuyla kazandığı insan hakları değil mi?

Peki, niçin Kürtlerin bu hakları vardır ve kullansınlar demiyorlar? 

Niçin?  

Cevapsız bırakılan bu “Niçin?'' yüzleşilmek istenmeyen yasaklı bir korku oldu.  

Ve bu ‘insani sorun’, ülkemizde barışçı bir çözüm bulamayınca, komşu ülkelere taştı.

Komşu ülkelerde de çözüm, diplomasi yerine güvenlikçi-çatışmacı politikalara bırakıldı.

Ancak yıllar geçti bu politika hem içeride hem de dışarıda başarısız oldu, fakat can-mal kaybı ile acılar artarak devam etti. 

Tabii ki bu bir başarısızlıktır!.. 

Kabulü ve savunulması da çok zor, çok üzücü bir durumdur bu. Hele de bu başarısızlık, yirmi yılı aşmış bir iktidara aitse. Ve bu iktidar da daha uzun yıllar iktidarda kalmak istiyorsa...

İktidarın ikbâli yani geleceği çok önemli ve devam etmelidir. Bu amaca ulaşmak için 'öteki' ve 'düşman' olanların yok, kültürlerini inkar eden taraftarlar ve onlara özel ‘milli kültür’ oluşturmak gerekliydi ve bunu da başardılar.

Biz, fanatik anlayışı olana: bencil, öfkeli, kinci, ayrımcı, şiddeti, kavgayı sever, duygudaş olmaz demiştik.

Ama bu kültür çok daha bencil, yok edip öldürüyor!

Dostluk, kardeşlik, eşitlik, özgürlük, barış isteyenleri bile suçlu ve terörist sayıyor.

Ekran ve meydanda 'cinayetlere' güzelleme yapıp:

"Geçmişimizde siyasi cinayetlere şahit olduk ama mertçeydi."

“Biz ölmeye ölmeye, ... gömmeye geldik!"

"Bizim ... şehidimiz var fakat onlardan da misliyle yok ettik/edeceğiz..."

Diyenleri de oldu!..

"Mertçe cinayet olur mu?!

Oysa her ölüm bir acıdır! 

Acıların kimliği olmaz! 

Acıları insanlık ortaklaşa yaşar. 

Ve hiç bir acı yarıştırılmaz!

Ama akşam sabah ekran ekran gezip acıları yarıştırıyorlar.

İşte bu 'öteki' olanı düşman sayan anlayışla, en az 40 bin genç ölmüş ya da öldürülmüş. Ülkenin kaynakları ölümlere kurşun, mallara yangın olmuş. Can yakan acılar ile yoksulluk her gün artarak devam ediyor. 

Bunlar olup biterken de "Kürt Sorunu Yoktur!' diyebiliyorlar!

Peki, ya bu yaşananlar nedir/nedendir? 

Bugünlerde, bu düşmanlık kültürünü oluşturan iktidara destek verenler de çoğaldı. Ki onlar bu iktidara karşı olduklarını sürekli haykıranlardı. Vatan millet sakaryacı bu teskereci 'yerli ve milli' muhalifler, gizli ortaklığı bitirip saflarda yer aldılar. 

İnsanın, doğanın, her tür canlıya yaşam hakkı tanımayan bu düşmanca  gidişi ancak hak ve özgürlüklerini isteyen halkın iradesi dur diyebilir. 

Halkımız ‘Edi bese!’ (Artık Yeter!) diyerek, tüm karanlıklara ışık tutmalı. Uyumlu, demokratik, adil çözüm sağlayan barış ile çatıştıran güvenlikçi anlayışlara son vermeli. Ve bu kanlı çatışmalara harcanan kaynaklar da halkın huzuru için kullanılmalı. 

Ben, çatışma-savaş-şiddet-sömürü karşıtı bir barış severim. Herkese ve kimliğe özgür, eşit ‘insanca’ iyilik dolu bir yaşam isterim. Hem yaşarken hem de rüyalarımda: zalime ve zulme karşı durur, bazen Kürtçe bazen de Türkçe bir çığlık olurum. 

*

Lev Tolstoy, 'İnsan Neyle Yaşar?' adlı eserinde: "Acı duyabiliyorsan, canlısın. Başkalarının acısını duyabiliyorsan, insansın."

*

Ahmed Arif: "Nerede bir can ölse, oralı olur yüreğim; Olmalı zaten, olmazsa insan olmaz yüreğim." 

*

Düşman sayan kültürün yok ettiği, barışsever Hrant Dink diyor ki:

“Ben üç dil biliyorum. Ermenice, Kürtçe ve Türkçe.
Benim içimde bu üç dil hiç kavga etmiyorlar,
Barış içinde yaşıyorlar!”

*

Ve kime ait olduğunu öğrenmediğim bir sözle yazımı bitireyim: 

"Yağmur ıslanmayana, Aşk yaşamayana, Savaş savaşmayana güzel.”

Emin Toprak - DOSTÇA

KİT'leri yıkıp karadelikler açtılar !

21 yıllık AKP iktidarı 4 yıl daha sürecek ve 25 yılı bulacak! Seçimle gelmiş çok az yönetimin böyle uzun bir ömrü olmuştur! 

AKP iktidar olduğunda, ülkemizin önemli bir gelişmişliği ve parlak bir ekonomisi yoktu. 

Fakat, yurdun her tarafında birçok devlet işletmesi vardı. Bunlara kısaca: "KİT" (Kamu İktisadi Kurumu) denirdi. Bu kurumlara bağlı olan birçok fabrika, işletme, maden sahası, arazi ve zengin kaynaklar vardı. 

Milyonların ekmek teknesi sayılan kurumlarda yüzbinlerce işçi-memur çalışırdı. Üreticilerin tarım ve hayvancılık ürünleri alınıp işlenir, yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda satılırdı. Böylece ülkenin ihracat ve ithalat dengesi kısmen sağlanırdı. 

Bu kurumlar, kolektif bir anlayışla halk yararına çalıştıkları için sürekli emperyalist anlayışın hedefleri olmuştu. Bu kurumları ele geçirmek için öncelikle 'zarar' etmesi ve 'gereksiz' oldukları algısıyla halkın gözünden düşmesi gerekiyordu. 

Öyle de yaptılar! 

Kurumlarda çalışan-işçi-memur sayıları, politikacıların "hamili kart yakınımdır" buyruklarıyla kat kat arttırıldı. Böylece, halkın ekmek teknesi kurumlar: piyasa değeri düşük, hantal, atıl, itibarsız ve işlevsiz kalmışlardı.  

İstedikleri olmuş ve AKP, Türkiye tarihinde görülmemiş bir özelleştirme uygulamasına başlamış, ülkenin gözbebeği kurumları çokça kazanım ve birikimleriyle yok pahasına haraç mezat satılmıştı. 

İşte sayıları binlerce olan bu kurumlardan birkaçı: 

Sümerbank, Şeker Fabrikaları, Çimento Sanayii, Gübre Fabrikaları, Etibank, TÜPRAŞ, THY, SEKA, TEKEL, PTT (telefon), USAŞ, EBEK, Elektrik Dağıtım, Hidroelektrik Santralleri, Termik Santraller, Kömür İşletmeleri, Doğalgaz Dağıtım, Maden İşletmeleri, Çimento, Emekli Sandığı Otelleri, Sosyal Tesisler, Limanlar, çokça değerli arazi vb. olarak sayfalar dolusu liste...

Oysa bu kurumlar, ekonomimizin dinamosu hem de halkın 'ekmek teknesi' ve ortak mallarıydı. Ve bunlar tüm araç-gereç-donatıları ile birlikte, arsa fiyatının bile çok çok altında yandaşlara peşkeş çekilip satıldılar! Kalanları da satmaya devam edecekler!

***

AKP iktidarının 'yola devam' etmesi için 'miras' satışları da yetmedi. Yandaşları, doymak bilmediği için acil ve çokça 'Dolar' bulmalı ve bu paranın kime-nereye harcandığı sorgulanmamalıydı! 

Bu durumda, İMF ve benzeri kurumlara başvurulamazdı, çünkü onlar, paranın nereye-nasıl harcandığını inceler-sorgulardı!  

Ve nihayet çareyi: "Varlık Barışı" ilan edip, 7 kez yinelediler! 

Varlık Barışı: bazı kişi ve kurumların yurtiçi ya da yurtdışında denetim dışı kalmış kara varlıklarına 'yasal' görünüm kazandırma düzenlemesidir.

Mevlana'nın o ünlü çağrısıyla o karanlık kişilere: "Gel, gel ne olursan ol yine gel!" derken: Varlıkların akmış-karaymış bizim için hiç önemli değildir, yeter ki onları al da gel! diyorlardı.

Bu çağrı, demokratik ülkelerde yasadışı-kanlı-karanlık işlerine fırsat verilmeyenleri (uyuşturucu baronları ve mafya çeteleri) mutlu etti. Çünkü, sorgusuz ve vergisiz olarak tüm karanlık varlıkları aklamış olacaklardı. Ve bu fırsatı kaçırmadılar:  

Bu kişiler için yapılan açık-kapalı törenlerde medya tanıklığında ve en üst düzeyde destekler verildi. Nutuk, alkış, gülücükler eşliğinde yankı bulan  video-fotoğraflar çekildi. Ortaklıklar kuruldu, vatandaş olmayanlar vatandaş olup pasaport aldı! 

Tabii ki aklanan kirli-karanlık paralar; bankalara, madenlere, yatlara, ultra lüks köşklere, gökdelenlere akmış, yerli ve milli olmuştu.

İşte böyle başladı aklanan kirli paranın rantı ve çetelerin de sokakları ele geçirmesi.

Şimdilerde: "Bunlar da kim?" dediğimiz türedi ‘fenomen’ zenginler, sokaklardaki kanlı hesaplaşma, çatışma ve infazlar da bu gidişin birer sonucudur.  

Böylece Türkiye, dünyada "Gri Listeye” ilk giren en büyük ekonomi oldu! 

NOT: 24 Eylül 1991 tarihinden beri üyesi olduğumuz FATF (Mali Eylem Görev Gücü), 21 Kasım 2021 günü: kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele önlemleri yetersizdir diye Türkiye'yi, Mali ve Ürdün ile birlikte "Gri Listeye” aldı.  

Bunlar olurken, ülke halkı için değişen bir durum yoktur. Onların yazgıları gereği olmuştu tüm kaza, deprem, yangın, sel, fırtına, açlık, yokluk, acı ve ölümler! 

Tüm bunlar: "Kader planının içerisinde olan şeyler!" 

Halkımız, öbür dünyada olacak 'büyük sınava' hazırlanıyor!

***

"Bunlar, 21 yılda hiç mi iyi işler yapmadı?" diye sorarsanız ben de:   

**Saraylar, otobanlar, köprüler, tüneller, Şehir Hastaneleri, Havaalanları gibi çokça işler yaptılar! 

**Bu işler yapılırken de halka: "Cebinizden beş kuruş çıkmayacak!" dediler. Sonra sonra anladık ki bu "yap-işlet" sözleşmeleri “ticari sır” kapsamına alınmış ve bu sözleşmeler ile ilgili uyuşmazlık için İngiliz yasaları ve Londra Tahkim Kurulu'nun yetkili kılınmış, sözleşme bedeli borç "Dolar" olarak kat kat fazlasıyla hazineye borç yazılmış ve günü gelen faturalar bütçeden tıkır tıkır ödeniyor. Bu 30-40 yıl sürecek bir borçmuş, yani daha doğmamış torunlar ve onların çocukları da borçlu olacak! 

**Ve yeni yeni anladık, bu "yap-işlet" projelerinin ülkemiz için birer karadelik olduklarını! 

Söylerim, size.

İşte Belgeleri:

Sayıştay'ın 2015 yılı raporu ve şimdi de Genel Sağlık İş Sendikası: Şehir Hastaneleri ülke için birer karadelik olmuştur diyor! 

Ve bu görüşü aşağıdaki cümle ile de destekliyor:

"17 şehir hastanesine 25 yılda yapılacak ödemelerle her biri 600 yataklı 875 adet devlet hastanesi yapılabilir..."  

Tek yetkili olan Erdoğan'ın, "yap-işlet" projeleri için halka: "Cebinizden beş kuruş çıkmayacak!" dediğini, 25 yaş üstü olanlarımız gördü veya duydu. Eğer unutan olmuşsa onlar da şimdi bulabilir o kayıtları.

Sanırım şimdi de: "Yap-işlet 30-40 yıl sömür!” diye neşe çığlıkları atıyorlar.  

Nereden nereye!

 Emin Toprak - DOSTÇA

Yaşam Kozamızdaki Değişim!

Bir bebek, dünyaya geldiği an, yoğun bir atmosfer basıncı altındadır. O anda yaşadığı şok ve korku nedeniyle ağlayıp çığlık atar. Ağlamak onun konuşma dilidir, istek ve ihtiyaçlarını ağlayarak anlatır. 

Daha sonraları korunup bakıldığını ve güvende olduğunu anlayarak kendine sınırlı bir çevre-dünya örmeye başlar. Siz buna: 'Yaşam Kozası', 'Yaşam Çemberi', 'Sevgi Çemberi' de diyebilirsiniz.  

Yaşam denen şey, örüp durmaktır kozalarımızı. 

Bundan hareketle derler ki: "Her insan, önce kendisini ve adıyla çağrılmayı sever." 'Annelik' duygusunu da hiç unutmadan bu yalın gerçeği kabullenmek (Ve, daha ileri giderek, bu sava 'her canlı' sözcüğünü de eklemek) gerekir. 

Sevgi çemberinin ilk halkasına: bireyin kendisi-anne-baba-kardeş-akraba, ev, evdeki eşya ve hayvanları da eklenir. Ve adım adım atalardan miras kalmış: anadil, töre, din, inanç, masal, şarkı, türkü, ezgi, sevinç, ağıtlar... gibi korkuyla sevinçle örülü kültürel değerleri öğrenir. 

Çoğunluk ömür boyu bu değerleri hiç sorgulamadan militanca, kabullenir yaşar ve yaşatır. Fakat, çok az kişi de izole olmayı, birer 'öteki-cılız ses' olmayı göze alarak bazı bilimdışı değerlere karşı çıkar. 

Sonra birey; yakaladığı fırsatla yaşayıp-dokundukça yaşam halkaları da gelişip değişir. Bu değişimi: akran, arkadaş, komşu, sokak, mahalle, köy, okul, kent, ülke ve başka ülkelerin yaşantı ve 'insani' değerleri ile sağlar. 

Bireyler, ulaşıp dokunduğu yerlerde; insanlar, yaşam, inanç, doğa, sanat, müzik,  folklor, kültür, ... ile tanış olup etkilenirler. 

Bazıları, kozasına sıkıca sarılır, üzülür, özlem duyar geçmişe, arar-sorar sılasını. 

Bazıları da, örülü yaşam halkalarını, şimdikiler ile kıyaslayıp sorgular. Her yenilikten esin ala ala, pay çıkara çıkara donanır, gelişir ve değişir. Böyle böyle yaşam kozasında bulunan dostları, hem de barışçı ve evrensel olan insani değerleri artar. 

İşte yaşam bu!

Evet, doğası gereği her insan önce 'Ben!', sonra 'Yakınlarım' deyip, onları sevmeye, saymaya korumaya başlar. 

O halde bir varsayımda bulunup: "Bu masum bir minnet duygusunun sonucudur" diyebiliriz. Belki de bunu, bir varsayım değil yadsınmaz bir yaşam gerçeği olarak kabul etmek daha doğrudur. 

Peki, doğru olmayan nedir? 

Doğru olmayan, kişinin ömrü boyu kozasını değiştirmeye-geliştirmeye çalışmaması, sadece olanlarla yetimesi, başka ortamlarda yakınlıklar kurup, yeni dostlar aramayışıdır. 

Bilim, yaşam kozasında sadece yakınlarına yer verip onlarla yetinenleri; a-sosyal (sosyalleşmemiş), zavallı, acınası birileri olarak tanımlar. 

Fakat unutmayalım ki, hiç de masum kişi-grup-millet değildir böyleleri! 

Çünkü bu anlayışla yok edildi nice uygarlıklar ve kültürler! 

Bunlar başlattı dünyadaki tüm haksızlık, kötülük, kavga, zalimlik, savaş ve katliamları! 

Bunlar yüzünden komşular, komşu ülkeler, dünya ya da insanlık çok çok büyük acılar yaşadı! 

Ve önlem alınmazsa, bu vahşet devam edecek!

***

Şimdi biraz da tarihe, sosyolojiye bakalım: 

Varsayalım ki, insanlık tarihinin en eski ölümlü çatışması 'Hâbil ile Kâbil" olayı ya da söylencesidir. 

O zaman diyebiliriz ki, iki kardeş arasında yaşanan bu ölümcül çatışma sonrasında yaşanan tüm kavgalar, zulüm-zalimlikler ve savaşlar da: 'Benim olsun!' anlayışının birer sonucudur. 

Emperyalistler bu anlayışı zamanla: "Ötekilerin değil, bizim olsun!" anlayışı şekline dönüşmüştür. 

Bencillik-zulüm-sömürü üzerine kurulup gelişen bu insanlık düşmanı anlayışa: kimi faşizm, kimi ırkçılık, kimi de milliyetçilik diyebilir.  

Bunların tümü: önce ben/bana/biz/bize diye yola çıkar ve en iyi, en  doğru olan: benim soyum-dinim-dilim-inancım-kültürümdür derler. Buradan hareketle 'diğer' soy, dil, kültür, inanç ve değerlerini yok-öteki-başka saymış, onlara 'kendi kimliklerini' şırınga etmeye çalışmış ve böylece bir insanlık suçu olan asimilasyonu uygulamışlardır. 

Emperyalistler ve faşistler, sömürmek için başlattıkları savaşları 'haklı' göstermek ve halk desteği alabilmek için soy ve inançlara dayalı yalan-yanlış 'algılar' üretirler.

Bu bencil, yok sayan, arkaik katil anlayışın 'haksız' savaşları, insanlık tarihi boyunca hep uygulanageldi, işbirlikçi ırkçı odaklar oldukça da devam edecektir.  

Bu insanlık düşmanı ölümcül salgın, ancak insani değerlerle donanıp örgütlenmiş halkın onurlu karşı duruşuyla son bulur ve 'barış' sağlanır. Çünkü, barış olmadan, özgürlükleri ve ekmeği azalan büyük, çok büyük çoğunlukların sömürü ve ezilmesi devam eder. 

Barışı gürleştirip çoğaltan, zenginleştiren ve ayırım yapmadan tüm insanlara eşit adil gelecek sağlayan güç demokrasidir. Demokrasi, gücünü farklılıkları zenginlik kabul ederek kazanır.

Dikkat, dikkat!  

Eğer, yaşam kozanız evrensel değerlerle değil de sadece yerli ve milli değerlerle örülürse, savaş sevici zalimlerin yanında silik bir kişilik olarak yapayalnız kalırsınız! 

Barış için birliktelikler arttıkça, savaş sevici ve halk düşmanı olanlar: daha gergin, daha öfkeli, daha saldırgan olurlar! 

*

Ve bize yakışanı da şair söylemiş: 

"İnsana en çok şiir yakışıyor,

Sonra yeryüzüne yağmur,

Gökyüzüne mavi.

Ve en çok insana vefa yakışıyor,

Yüreğe sevda,

Gözlere haya.

Ve en çok yaşamak yakışıyor,

İnsanca, sevdaca, duruca..."

                     //Ahmet Telli

Emin Toprak - DOSTÇA

         

Cumhuriyet 100 Yaşında!

Branşımız ayrı, mesleğimiz aynı olan, çok sevip saydığım bir büyüğüm-dostum aradı. 

Onun branşı edebiyat, sözü ve kalemi güçlüdür. 

Uzunca bir sohbet yapmak istediğini, fakat okuldan gelecek torununu beklediği için zamanı kısıtlı olduğundan, uzun sohbeti başka güne bırakalım dedi, sonra da:

 

"YILGINLIK YOK!" yazını okudum çok beğendim, fakat yazının girişinde beni şaşırtan bir tuhaflık var! 

Ne demek istiyorsun?" dedi.

Anladım!

Sık sık eleştiri ve övgüler aldığım abiye saygı duydum.

Ve birden üç eğitimciyi anımsadım-düşündüm.

*Birincisi:

Öğretmen-yazar-gazeteci Necmettin Salaz! Yakın zamanda ölmüştü. Onun, niçin "Kürtmüşüz" adlı bir kitap yazdığını ve Van'daki cenaze törenine, sadece 50 yaş üstü olanlar alındığını anımsadım. 

*İkincisi: 

Mizgîn Yalçın (Seçmeli Kürtçe Öğretmeni), mesleği için sosyal medyada "Kurdi Online" hesabı açmış. Kürtçe öğretimine yönelik videolarıyla ün kazanmış ve 76 bin takipçisi olmuş. 2021 yılında da: "En İyi Youtuber Eğitmen Ödülü" almış. Şimdi bu üretici öğretmen, sosyal medyada linç edilmek isteniyormuş! 

Neden? 

*Üçüncüsü: 

 

Meslektaşım olan abi. Acaba ben, bu abiye tuhaf gelen ve onu şaşırtan ne yazmışım? 

İşte o yazının ilk dört satırı:

İyi günler! 

Rojbaş!

Selam size sevgili kardeş ve dostlarım!

Slav ji wera bra û hevalên delal! 

Hepsi bu! Kardeş ve arkadaşlar için yazılmış selamlaşma cümleleri! 

Birinci ve üçüncü cümleyi: öğrenim gördüğüm Türkçe ile, ikinci ve dördüncü cümleyi ise; yok sayıldığı için alfabesi ve gramerini yeterince bilemediğim anadilim Kürtçe ile yazdım!

Ve sonra yukarıdaki üç olayı birleştirerek düşündüm.

Ve irkildim! 

O anda titrek dudaklarımdan dökülen fısıltı şuydu:

İşte, 100. yılını kutladığımız Cumhuriyetimizden insan manzaraları!    

***

Bu manzaralar 3-5 değil ki, yüzbinleri bulur, sayamayız!

Biraz da ülkemizin Cumhuriyete geçiş yıllarına bakalım: 

Birinci dünya savaşında, pek çok kimlik ve inancın bulunduğu, büyük fakat güçsüz Osmanlı İmparatorluğu yenik, emperyalist güçler galiptir! 

Osmanlı imparatorluğu parçalanmış, orduları dağıtılmış, başkenti ile bazı bölge ve kentleri talan ve işgal edilmiştir. 

Böyle bir ortamda, Osmanlı subayı Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 günü görevli olarak Samsun'a gider. Ve O, sarayın verdiği görevi değil, işgal edilen yurdunu düşünmektedir. 

Bu düşüncesini gerçeğe dönüştürmek için de kendisi gibi asker olan Refet Bele, Rauf Orbay, Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy ve Mersinli Cemal Paşa ile bu işgalden kurtuluş için yol-yöntem ararlar. 

Bu amaçla Anadolu'daki tüm etnik ve inanç gruplarının ağa, bey, şeyh, hoca gibi feodal liderleriyle temas kurar, toplantılar yaparlar.

Anlaşıp uzlaşınca: 21-22 Haziran 1919 Amasya genelgesini hazırlayıp peşi sıra: 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919'da  Erzurum, 4 -11 Eylül 1919 Sivas kongreleri yapılır ve 1921 Anayasası kabul edilir. 1919-1922 yıllarında da Saray'a rağmen, halkın can ve mal katkılarıyla Kurtuluş Savaşı başlar ve işgal edilen topraklar kurtarılır. 

Bu birliktelik ve uzlaşı ortamı sağlayan 1921 Anayasasındaki demokratik ve eşitlikçi maddeler şunlardır: 

• "Madde 1. Hâkimiyet bilâ kaydü şart milletindir. İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir.  
• Madde 2. İcra kudreti ve teşri salâhiyeti milletin yegâne ve hakikî mümessili olan Büyük Millet Meclisinde tecelli ve temerküz eder.  
• Madde 3.- Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur ve hükümeti “Büyük Millet Meclisi Hükümeti “ unvanını taşır. 
• Madde 4. Büyük Millet Meclisi vilâyetler halkınca müntahap azâdan mürekkeptir. 
• Madde 11.Vilâyet, mahallî umurda mânevi ve muhtariyeti haizdir..." 

Görüldüğü gibi bu kurucu Anayasa; Padişahın "tek kişi" buyruğuna bağlı yönetimine son vermiş. Çoğulculuğu esas almış, Vilayetlere muhtariyet ve yerinden yönetim yetkileri vermekle demokratik bir öz kazanmıştır. (Bugün bu demokratik hakları istemek bile 'hainlik' kabul edilmektedir)

Ancak bu uzlaşı ve barış ortamı uzun çok uzun sürmez. 1924 Anayasası kabul edilirken, Anadolu halklarına özellikle Kürtlere Amasya, Erzurum Sivas görüşmeleri ve 1921 Anayasası ile verilen söz ve demokratik haklar yok sayılmıştır.   

Böylece ülkede çok kültürlü çok dilli bir çoğulculuk kalmamıştır. Devletin sosyal hayat ve eğitim politikası: 'Güneş Dil Teorisi'dir. Ve bu 'tekçi' bir anlayıştır. 'Bir Türk Dünyaya Bedeldir', 'Ne Mutlu Türküm Diyene', diye diye büyüyenlerin tabii ki azgın bir egosu olur. (Birkaç yıl öncesine kadar 6-7 yaşından itibaren tüm öğrenciler güne 'Türküm' andıyla başlardı. Halen bunun özlemini çeken çokça insanımız var.) 

Yukarıda anlattıklarımız, bugünkü kutuplaşmalar, çatışmalar, bütçemizin çok büyük kısmının ölüm makineleri ile yok olması, yoksulluğumuz ve bugün yüksek yargıda yaşanan krizlerin tümü, bu inkarcı, yok sayan, tekçi, Türkçü anlayışa dayalı eğitimin sonucudur!    

Böylece ben/biz olanlar esas vatandaş, o/onlar ise değersiz-kimliksiz kendilerine bağımlı sayılmışlardır.  

Tekçi anlayışla herkesi kendilerine benzetme: sokakta, okulda, askerde, mecliste ... her yerde! 

Amaç: Kürdü Türkleştirmek! Aleviyi Sünni kılmak! Alevi Köyüne Cami yapmaktır! 

Bunun için laiklik, insan hakları ve özgürlükler yok oldu, hapishaneler fikir suçlularıyla doldu. 

Cumhuriyetin en önemli özelliği seçme-seçilme hakkıdır derler! Hani, nerde seçilmiş vekiller ve belediye başkanları? 

Başlatılan Kayyum düzeni nedir? 

Bu yüzden, asimile olan 15 yaşındaki öğrenci-emekçi Vanlı Necmettin Salaz, dede ve ninelerinin Türkçe bilmediğini bile bile unutur. İş yerinde tanışıp çok sevip saydığı 'abi' ona: "Siz Kürtsünüz" dediğinde, 'Türk' olduğunu, 'Kürt' denilerek aşağılandığı duygusuyla öfke nöbeti geçirir ve sevip saydığı o abiye küfürler eder! 

İşte bu yüzden "Seçmeli Kürtçe" öğretmeni Mizgîn Yalçın, sosyal medyada linç edilmek istenir! 

İşte bu yüzden meslek büyüğüm abi, bana: "... yazının girişinde beni şaşırtan bir tuhaflık var! Ne demek istiyorsun?" diyor!

FAKAT bence bu tür söylem ve eylemi olanların suçu yok, hepsi haklı! 

Çünkü onlar; çok dilli, çok kültürlü, çoğulcu bir anlayışla barış içinde büyütülmedi. 

Çünkü onlar Türkçü (tekçi) bir anlayışla eğitildiler, bu azgın egoları da bu yüzden.

Ve yazımızı bir şarkının iki dizesiyle bitirelim:

“Her geçen bir yudum aldı. / Sen hepsini iç Sultanım!”

Emin Toprak - DOSTÇA