"Osmanlı'da Oyun Bitmez"

Çok ağır sosyal-ekonomik sorunlarla kışa girmek üzere iken; 1 Ekim'de TBMM'de yaşanan olay herkes için 'şok' oldu. 

Ve bu konu her; ev, köy, mahalle, meydan, ekran, eli kalem tutan-tutmayan genç-yaşlı-herkesin konuştuğu ve çokça 'acaba!' sıraladığı günleri başlattı. 

Konuyu: MHP lideri Sn. Devlet Bahçeli, DEM Partililerin oturduğu sıralara giderek selamlaşması-tokalaşması başlatmıştı. Birdenbire çok ağır yükleri olan ülkenin gündemi değişmişti. 

O Bahçeli ki, meydanlarda idam urganı fırlatmış, her Salı günü 'öteki' saydığı partiye ve onu kapatmayan Anayasa Mahkemesine meydan okumuş,... ülkücü-Türkçü en 'şahin' savaşçı lideriydi. 

Şimdi ise 'güvercin' olmuş, dilinde kin-nefret yok, gülücük saçarak barış istiyor BARIŞ!..

Devlet Bahçeli bu tokalaşma ile de yetinmedi: " Öcalan'a 'umut hakkı' verilsin o da TBMM'ye gelsin DEM Parti grup toplantısında, terörün bittiğini, örgütün lağvedildiğini ilan etsin...” dedi.

Bahçeli'nin el uzatıp barış istemesi ‘eğer samimi ise’ çok çok önemlidir. 

Çok önemlidir çünkü; Bahçeli her zaman bu sorunu çözümsüzlüğü için bir 'özne' olmuştu. Dün "terörist" deyip yok olmalarını isteyen kişi, bugün onlara el uzatıp barış-uzlaşı istiyorsa tabii ki çok önemlidir. 

Çok önemlidir çünkü bu tokalaşma; 100 yıl önce başlamış ve son 40 yılda çoğumuzun yaşayıp tanık olduğu acılar için: "Olanları unutalım ve birlikte barışçı bir çözüm arayalım" demektir. 

Çok önemlidir çünkü; yurdumuzun bugünkü çatıştıran gergin iklimden acil olarak kurtulması ve barış içinde yaşamasına ihtiyacı vardır.

İşte bu tokalaşma ve sözler toplumda büyük bir yankı yarattı ve pek çok kişi günlerce bu konuyu tartışıp: 

Ne/neler oldu ki: "Devlet aklı; Devlet Beyi sözcü seçti ve: "Git, tokalaş, konuş ve ülke için barış iste!" dedi. Peki, ani karar-eylem-söylemlerin;  "Acaba" ve nedenleri nedir? dediler ve sıraladılar:

• Tokalaşma ve konuşmalar doğru olan, yapılması gerekenlerdir. 
• Bu tür çatışmalar ancak tarafların; hukuki-siyasi-eşit-onurlu-barışçı görüşmelerde vardıkları uzlaşılarla durdurulabilir.
• Acaba; şımartılmış faşist İsrail'in Ortadoğu'da başlattığı savaş, “Bir gece ansızın Türkiye'ye sıçrayabilir” korku ve endişesi mi var?
• Acaba; yıllardır can-mal-kaynaklarımızı yok eden güvenlikçi anlayışın çare olmadığı mı anlaşıldı? 
• Acaba; Kürtleri etkileyip Tayyip Erdoğan'ı ömür boyu Sultan yapmak mıdır? 
• ...

Bahçeli'den hemen sonra Özgür Özel; konu netleşsin diye "el yükseltti" ve: Kürtlere Türkiye Cumhuriyeti devletinin sahibi eşit vatandaşı olmayı teklif ediyorum. dedi. 

DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, İmralı'ya gitti ve 43 aydır tecritte tutulan amcası Abdullah Öcalan’dan: "Koşullar oluşursa bu süreci çatışma ve şiddet zemininden hukuki ve siyasi zemine çekecek teorik ve pratik güce sahibim" mesajı getirdi.

***

Kısa bir mola verip hepimizin gözleri önünde bu konu için sergilenen bir oyunu hatırlatmak istiyorum:

Konumuz: Barış - Kürt sorunu; yandaş ve muhalif TV kanalları günlerdir bu konuda çokça 'acaba!' soru ve ünlem üretti, onlarla yatıp kalkıyor.

Ekranların çoğunda; söylem-eylemiyle bu sorunun oluşumuna katkı veren: terör uzmanı, emekli general, ergenekoncu, milliyetçi, bozkurt, asena, ülkücü, ulusalcı ... gibi savaşı kutsayan güvenlikçi-militaristler var!

Konumuz: Barış - Kürt sorunu; ekranlarda barış sever ve insan hakkı savunan olmadığı gibi Kürt hatta ‘Kürt kökenli’ bile yok! 

Peki konu Kürt sorunu ise; 12 Eylül 1980, Diyarbakır Cezaevi, insanlık suçları, jitem, beyaz toroslar!... Ve Celal Başlangıç'a "Korku Tapınağı"nı yazdıran yaşanmışlıklar neden hiç konuşulmadı?..

Ülkedeki her dört kişide birisinin Kürt olduğu ve bunların demokratik insan haklarının engellendiği gerçeği hep inkar edildi. Ve bu sorun ülkenin kilit sorunu olarak büyüdükçe büyüdü. 

Soruna çözüm olacak pek çok fırsat kaçırıldı.

Kazananlar hep sömürücü ölüm tüccarları… 

Kaybedenler, her zaman Türkiye halkları oldu.

***

Nihayet 32 gün sonra 22 yılın baş sorumlusu Sn. Erdoğan da konuştu. Bu konu için bunca gündür neden sustuğunu hiç açıklamadan. Bahçeli'ye kalbi teşekkür edip övgülerde bulundu ve kısaca: 

• Kürt sorunu yoktur, onlar bizim din kardeşimizdir! 
• Atılan adımlar çözüm için değil, bir girişimdir. 
• Değişen-değişecek bir şey yok eski günler devam edecek... Demek istedi. 

Hemen sonra; "Kürtlerin seçme-seçilme hakkı yoktur!" dercesine yıllarca denediği demokrasi dışı bir projenin tekrarı için düğmeye bastı:

 

31.10.2024 (beş gün önce) Türkiye'nin en büyük ilçesi İstanbul-Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'i bilindik bir kurguyla tutuklandı ve hüküm kesinleşmeden yerine “Kayyum" kişi atandı. 

04.11.2024 (bugün) de erken saatte Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ve Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük görevden alındı, bu seçilmişlerin yerine, "Kayyum" kişiler atandı. 

Demek ki nefretleri kinleri bitmemiş ki Kürt halkının; barış, demokrasi, eşit vatandaşlık istekleri ile iradelerine bir kez daha zincirler vuruldu! 

Yukarıda "tokalaşma" için birkaç "acaba" sıralamıştım ya, ekleri de var:
Acaba; bu bir havuç mu?
Acaba; "İyi-polis-kötü polisçilik mi?
Acaba: bu bir "avcı kekliği" taktiği mi?
Acaba; samimi mi, demokratik-barışçıl bir "çözüm süreci" başlatır mı?
Acaba, 22 yıllık iktidarın rakiplerini bölüp parçalamak başarısız kılmak için yeni bir kurgusu-oyunu mu? 

Ve en sonunda da: “Osmanlı’da oyun bitmez” dedirttiler!

Emin Toprak - DOSTÇA

Cumhuriyet ile Demokrasi

Sonra bir baktık,

Bize en çok hüzün yakışmış. 

Aslında, yakıştığından değil, 

yapıştığından çıkaramadık...

                  /Mehmed Uzun

 
Osmanlı, 'kul' sayıldığı birçok farklı kimliği merkezi 'Monarşi' kurallarıyla yöneten büyük bir imparatorluktu. 

Birinci Dünya savaşında yenilince; ülke içerisindeki bazı azınlıklarla zor günler yaşamış, emperyalist güçler pek çok bölgesini, hatta saltanat merkezi İstanbul'u bile kuşatmış ve işgal etmişti. 

Gücünü kaybeden Sultan çareyi yurtdışına kaçmakta bulmuş, böylece saltanatı son bulmuştu.

Anadolu da Mustafa Kemal Paşa ile arkadaşları; birçok şehirde farklı kimlik lideri ile etkili din adamlarıyla toplanıp, işgal edilen yerleri kurtarmak ve korumak için yol-yöntem-çare aramaktaydı. 

Uzlaşıya varılınca da: "Kurtuluş Savaşı" başlamış ve kazanılmıştı. 

Bu zaferle yurdumuzun adı: "Türkiye", başkenti "Ankara", yönetim şekli ise "Cumhuriyet" olmuştu.  

Cumhuriyet; demokrasiyi esas alan, hukukun üstünlüğüne dayanan, çoğulculuğu savunan ve her bireyin eşit haklara sahip olduğu, tüm kimlikleri kucaklayan bir yönetim şeklidir.

Ancak bizdeki Cumhuriyetin demokratik kucaklayıcı anlayışına izin vermeyen, 'öteki' olanı yok sayan tekçi inkarcı anlayış egemen olmuş. Sonra da neler neler olmuş... 

İşte demokrasiye uymayan birkaç uygulama: 

• Türkçe dili dışındaki diller yasaklı…
• Tarihsel bellekte yeri olan; dağ-ova-köy-belde-kent isimleri yok sayılıp yerine Türkçe isimler konulmuş…
• Çocuklara Türkçe olmayan isim vermek yasak...
• Okulda Türkçe dışındaki dillerin eğitim hakkı olmaz....
• Öğrenci; Türkçe bilmeyen anne-baba-akraba ile anadillerinde konuşamaz olmuş...
• Anayasasında Laik olduğunu ilan eden Devlet; okullarda farklı inancı olan ailelerin milyonlarca çocuğuna, diyanet-cemaat işbirliği, yönetim ve denetiminde (veli izni almadan) Sünni anlayışı aşılayan: "zorunlu din dersi" vermekte...
• Alevi köy ve beldelere Cemevi yerine Cami yaptırmakta, inançlı-inançsız herkes Sünni-İslam yapılmak istenmektedir.

Kısacası, Devlet 'taraf' olmuş daha ne olsun ki! 

Bu uygulama ve yasaklarla; Kürt, Alevi, Çerkez, Süryani, Laz, Gürcü, Hemşin, Pomak, Roman ... gibi dil, inanç ve kültürler etkin kullanılamaz. Bu şekilde işlevsiz kalan dil, inanç ve kültürler; gelişmeyen, geleceğe aktarılamayan, geleceğin birer ölü dil-kültür adayı olmuşlardır. 

Çünkü geçmişten gelen dil ve kültürler kullanılmazsa, gelecekte var olamazlar!  

İşte bu yok sayan, inkar eden "devlet aklı" nedeniyle toplumsal pek çok karşı çıkış olmuştur. Bu 'insani' talepler için hiçbir demokratik uzlaşı ve çözüm aranmamış, hak talep edenler 'terörist' sayılınca, öldürmüş-ölmüş, veya 'suçlu' sayılarak karakol-mahkeme-hapishanelerde sindirilip susturulmuştur. 

Görüldüğü gibi hiç uzlaşıyı sağlayacak diplomasi dili ve yöntemi kullanılmamıştır. Böylece, sadece 'güç' kullanan ölen-öldüren öfkeli-kinli nesiller yetişmiştir. 

Bu nesiller de halkımıza; kuşaktan kuşağa geçen unutulmaz acılar yaşatmıştır. 

İşte, politikacıların geçmişle: yüzleşelim, helalleşelim dedikleri toplumsal acılardır bunlar. 

Geçmişin bu büyük acıları ve yükleri, bugün de hem ülkemizi hem de insanımızı; yoksul, acılı ve mutsuz bırakmıştır. Ve ayrıca ülkenin iç-dış güvenliği sorunlu, özgürlükleri ve kültürel çeşitlilikleri yasakların baskısı altındadır.

Yukarıdaki satırlar, bir korku ikliminin bize yaşattıklarıdır, sizleri bunlarla gerip üzdüğümü de biliyorum. Fakat içsesim bana "bunlar bizim gerçeklerimizdir" yazacaksın diyor, ben de mecburen yazıyorum. 

Şimdi kısa bir ara vermeden önce size, küçücük bir soru soracağım: 

Ötleğen kuşunu tanıyor musunuz?

Çokça evet cevabı aldığımı biliyorum. Fakat ben o kuşları görüp tatlı ötüşlerini duysam da onların zoolojik yaşamdaki bir gerçeğini yeni öğrendim. Ve belki bu bilgi yukarıdaki karamsarlığa biraz ışık olur diye sizlerle paylaşmaya karar verdim: 

Ötleğen kuşları gördüğünüz gibi; çok sevimli, küçücük, çok güzel öten  göçmen kuşlardır. Bu kendi küçük, gönlü yüce kuşlar; "Kim hangi yumurtan çıkmış?" sorgulaması yapmadan her tür yavruyu kanatları altına alarak ayrımsız; sever-besler-büyütür sonra da onları kendi kalıtsal mirasları ve kazandıkları yetileriyle özgürce yaşasınlar diye uçururmuş. 

Bu, çatışmaya neden olabilecek bir sorunun barış içinde sevgi ile çözümüdür, beğendiniz mi?

Tabii ki herkes beğenip: “Evet!” diyecektir.

Peki, toplumsal sorunların bu yöntemle çözülmesine itirazı olan var mı?

Herkesin bu soruya: "HAYIR!.." dediğini duyar gibiyim.

Şimdi de son soruyu soruyorum:

Ötleğen kuşu gibi soy-sop-inanç sorgulaması yapmadan ve kanatları altında herkese yer açarak yol alan bir 'Demokratik Cumhuriyet' istiyor musunuz?

Belki kararsız olanlar ve "ben bilmem ki" diyenlerimiz vardır. Olabilir.

EVET! EVET! EVET! diyenlerin çoğaldığı günlere...  

Emin Toprak - DOSTÇA

"Kürt Sorunu"

 

Bence, ülkemizin tek karar vericisi Sayın Erdoğan, tarafsız olmayı sevmez, her zaman bir taraftan yana, "öteki" saydıklarına karşı olmak ister. Bu yüzden de tutkuyla hem Cumhurbaşkanı hem de parti başkanı olmak istemiş ve başarmıştı.

Yani tarafsız-dokunulmaz-güçlü kimlikle yetinmemiş; bir partiye başkan olarak 'taraf' olduğunu ilan etmişti. Sonra da "Kuvvetler ayrılığı" ilkesini yok edip tek kişilik "Külliye Yönetimi" başlamıştı. 

Cumhurbaşkanının devlet güvencesindeki "dokunulamaz-sorgulanamaz" gücü bir partinin gücüne eklenince de partiler arası demokratik yarış bitmiş, ülkemiz halkı birbirine öfkeli-kinli iki kutba bölünmüştü.  

Devletin yetki ve olanaklarıyla, partisi adına yurdu karış karış gezip, meydan ve ekranlarda oy istemiş, depremin yerle bir ettiği Hatay'da: "Oy verirseniz hizmet alırsınız" bile demişti. 

Artık, partisi gibi düşünmeyen tüm parti, kurum, grup ve kişiler onun için birer: "öteki" olmuştu. Onlara: "hain-terörist-düşman-çürük-sürtük." gibi sıfatlarla sesleniyor ve onları çok ağır sözlerle aşağılıyor-yıpratıyor-incitiyordu. 

Henüz 2023 şubat depreminin yaraları sarılmadı depreşip duruyor. Ve yeni depremler, yangınlar, seller oluyor ve olacak. Ülke kaynakları; kamu çıkarı, çevre sağlığı ve güvenliği düşünülmeden, plansızca ve "ticari sır" diyerek saklı sözleşmelerle yapılan yandaş adreslerine teslim ihaleler çoğaldıkça çoğaldı... Sokaklarımızda mafya kol geziyor.. Suç ve suçlular arttı adliyeler, cezaevleri yetmez oldu, yenileri yapılıyor...

Ülke halkı, iki katmanlı yoğurda benzedi: en üstte ince bir tabaka türedi zengin, altta ise; acı ve korkularıyla kimsesiz, güvensiz, huzursuz olan on milyonlarca yoksulumuz kaldı. 

İçeride bunlar oluyorken, dış politikada da diplomasinin yerini güvenlikçi anlayış almış, güçlü olana: 'evet-peki' deniyor, güçsüz olanlara da: "Bir gece ansızın gelebiliriz!" diye tehdit ediliyordu. 

Aylardır emperyalist güçlerin piyonu faşist İsrail devleti, halkının karşı çıkmasına rağmen, susturulmuş Arap coğrafyasına kanlı tuzaklar kurup bombalar yağdırıyor. 

İşte bu korku iklimi ve ekonomik çöküş  acı-yokluk kışı geldi-gelecek... 

Halkımız 23 yılın bu ağır yükleriyle yol alıyorken dillerden düşmüyor: o nakarat: "Nerden nereye, güçlü Türkiye..."

***

Osmanlı’da 1880’de başlayan ulusalcı hareketlerle birlikte "Kürt Sorunu" da başlamıştır diyebiliriz. Bu sorun Kurtuluş Savaşı sürecinde Amasya, Erzurum ve Sivas'ta görüşülmüş ve varılan uzlaşıyla 1921 Anayasası hazırlanmıştır. Ancak 1924 yılında yapılan Anayasada hem Kürtler hem de 1921 uzlaşısı 'yok' sayılmıştır. 

Kısaca bu sorun: Kürtlerin, devletçe engellenmiş "İnsan Haklarını" istemesidir. Bu haklar: eşit vatandaşlık, kimlik, dil, inanç, güvenlik, eğitim, kültür, yaşam tarzı, seçme, seçilme vb. yani her insanın doğumuyla hak ettiği evrensel haklardır.  

Pek çok ülkenin böylesi sorunları olmuş ve ülkelerin pek çoğu çözümle sonuçlandırmıştır. Çözüm için iki yol izlenmiş ve izlenmektedir: 

1. Demokratik devletlerde bu talepler; uzlaşıcı bir anlayışla karşılıklı görüşülür ve varılan uzlaşıyla çatışmasız, savaşsız olarak barışla karşılanır. Barış; bedavadır, ülkeye ve halkına hiç bedel ödetmez. Barışçı çözüm o ülke ve halkına; güvenli, huzurlu, sevgi-saygı dolu, acısız, korkusuz, sevinçli ve coşkulu bir yaşam sunar. Ve; kanlı-kirli savaşı, ölüm araçlarını, sömürüyü, silah tüccarlarını besleyen ülke kaynakları, halkın yaşamını kolaylaştırmak için kullanılırlar. 
2. Otokratik devletler ise bu insani talepleri; militarist bir anlayışla yani zorla, baskıyla, sindirerek, zorunlu göçle ve yok ederek çözmeye çalışırlar.

Devletimiz bu tarihsel-sosyolojik Kürt sorununu, barış ve uzlaşı ile çözmek yerine, "beka sorunu" kabul etmiş ve bu sorunu çözme görevini de asıl görevi: vurmak, yok etmek olan "militarist" güce vermiştir. 

İşte; onlarca yıldır Türkiye halklarını kutuplaştıran, kaynaklarını ölüm aracı ile mermisi yapan, nice canımızı alan, büyük acılar yaşatan bu: "ilan edilmemiş örtük savaş" böyle başlamış ve devam ediyor. 

Solcu, demokrat, ulusalcı, milliyetçi hatta Kürt olduğunu söyleyen çok büyük bir çoğunluğumuz var. Bu kişi ve gruplar; Kürtlerin demokratik isteklerini, insan hakkı değil “terör” nedeni sayar ve “ilan edilmemiş örtük savaş” tezkeresine “evet” diyenlerdir.

Bu, “evet” de “hak ihlali” için destek ve onay vermektir!

Oysa; Kürtler; barış severdir, insanlık suçu olan kanlı savaşları ve terörü her ortamda lanetlerler.

Ve sanki Yılmaz Erdoğan, Kürtlerin barışçı duygularını: 

*“Ben senin beni sevebilme ihtimalini seviyorum”*

Dizesiyle dile getirmiş gibidir.

Mademki barışın kötüsü, savaşın iyisi yokmuş. 

 Ve sevgi barışı, nefret ise savaşı besliyormuş.
O halde, bir "ihtimal" bile olsa yine de sevgi...

***

1 Ekim günü TBMM açılışında MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, DEM Parti grubu önüne giderek partililerle tokalaşması ve sonra da Erdoğan’ın açıklamaları ülkenin gündemi değişti. (Ve “avcılar barış güvercini mi!” benzetmesi de bu yazıyı yazdırdı.) Gündemin şimdilik iki öznesi var:  Erdoğan ile Bahçeli... 

 

Sayın Bahçeli'den üç önemli cümle:

1. : “Uzattığım el, İlk Meclis’in ve Sayın Cumhurbaşkanımızın isabetli sözlerinin meşale gibi yanan aydınlığıdır... (Bu cümledeki "İlk Meclis"  vurgusu çok önemlidir, çünkü o meclis 1920  Anayasasını hazırlamış ve Kürtlere bazı demokratik haklar tanımıştır.) 

2. : "Öcalan çıksın, terörün bittiğini açıklasın." (Bu cümle de çok önemlidir çünkü, Öcalan, silahlı güç PKK'nın lideri olarak muhataptır.) 

3. : "Dünyada barışı isterken kendi ülkemizde barışı sağlamak lazım" (diyerek olması gerekeni itiraf etti.) 

Sn. Erdoğan: "Sırf anasının dilini konuştuğu için milyonlarca vatandaşımız ötekileştirildi, ötelendi, haksızlığa ve hukuksuzluğa maruz bırakıldı" dedi. (Bu gerçekleri açıklayan çok önemli tespittir. Fakat bu fail/failler kimdir? - Acaba 23 yıllık tek lideri olarak kendisinin hiç katkısı var mı?) 

Aslında böylesi sözler kişinin; eylemlerine ayna tutup, vicdani-insani sorgulama yapması, pişmanlıklarını söylemesi yani özeleştiridir. Fakat bence, bu sözleri sınırsız yetkilerle yıllarca iktidarda bulunan kişi/kişiler söylemişse  durum değişir. Eğer ortada bir toplumsal ihmal-suç varsa bu sözler onun için "günah çıkarma" sayılmalıdır.  

Sonuç olarak: 

Sosyal-ekonomik-politik açıdan bakıldığında Kürt sorununun; ülkemizin kilit sorunu olduğu görülür. O halde her gün iktidar olacağını söyleyen CHP, Erdal İnönü döneminde olduğu gibi bu sorunu nasıl çözeceklerini açıklamalı ve çözüm için el uzatmalıdır.

Bekleyip göreceğiz... 

Emin Toprak - DOSTÇA

Zaman Tüneli

Merhaba; 

Her kişi; zamanla yorulur, yılar, duraksar ve güç kazanıp yenilenmek ihtiyacı duyar ya, ben de yorulmuştum. 

İşte bu gerekçeye sığınarak, 19 Mayıs'tan bugüne kadar "Dostça" blogda hiç yazı paylaşmadım. 

Sessizliğim uzun sürünce, pek çok dostum haklı olarak: "Ne var-ne oldu-ne oluyor?" diye aradı, sorguladı, kimileri azarladı bile! 

Sağ olsunlar... 

Bu dostların çoğu, beni yolun ikinci yarısını da geçmiş, işi-gücü olmayan, hiç yorulmayan bir emekli bilir, fakat yazı mutfağında neler çektiğimi bilemez, bu nedenle onlar haklılar.

Haklılar çünkü, eğer benim önemli bir sorunum yoksa haftada bir yazı yazardım. O dostlar da bu yazıları okur, bana hem övgü hem de yergide bulunurdu. Ben de övgülerle egomu okşar, anlık sevinçler yaşardım. Yergiler ise ufkumu açar, beni geliştirirdi. 

Peki, o halde ne olmuştu niçin yazmıyordum!...

Dedim ya, o dostlar mutfağımda olup bitenleri bilmiyorlar. Oysa orada, birçok aracım, birçok süzgecim, çokça işim vardır benim. Orada, okurların bana yaptığı yergilerden en acımasız olanını, ben, bana karşı yapıyorum. 

Orada biriken notları karşıma alır: onlarla hece, virgül, özne, yüklem, nokta, soru, ünlem ... saatlerce  tartışırım. Bazılarını; çizer-karalar-siler-ekler-çıkarır, günlerin emeği 'bazı notları' ise bazen bir sözcük yüzünden cezaya bırakırcasına günlerce kuytuda bekletirim. Ne zaman ki aramızda bir uzlaşıya varırız o zaman da okurla paylaşırdım. 

Evet bu sadece bana ait fiziksel, zihinsel, duygusal bir yorgunluktur. Fakat bu yüklere bir de Melih Cevdet'in: "Memleketinin hali" dedikleri eklenince, taşıma gücüm kalmadı, yani yoruldum. 

Bu yüzünden de kendimi beş ay nadasa bıraktım. 

İnanınız ki, bu sürede de hiç boş durmadım! Daldan dala, çağdan çağa atlayarak zaman içinde gezinip durdum. 

Ve o zamanların; tarihi, felsefesi, coğrafyası sosyolojisi ile beslenip boy vermiş: söylence, günlük, öykü, roman, şiirlerin olduğu çokça kitap okudum. 

Tarih boyunca insanlar daha iyi yaşamak için; doğadaki kaynakları, hayvanları ve bitkileri kendi kontrolüne almaya çalışmışlar.

Kimi insan; severek, emek vererek üretip gürleştirmiş, kimi açgözlü çıkarcı zalimler ise emek vermeden: insan, hayvan, ormanı, dağ, ova, su … herşey "benim olsun" diye güç kullanıp; yakmış, yıkmış, yok etmiş.

İmparatorluk ve sömürgelerdeki halk; kul-köle-cariye olup, karın tokluğuna çile çekerek yaşamak zorunda kalmış.

Zaman tünelindeki güç ve “erkek egemen” dünya böyle var olagelmiş…

Dünya halkları; halkı seven, haktan, hukuktan yana çok az kral ve yöneten görmüş. Yönetenlerin büyük çoğunluğu ise birer halk düşmanı imiş. 

Bu zalimler nefret savaşlarıyla güç kazanmış, halklara ölüm, yıkım büyük acılar yaşatmış, sonra da nefret edilen olarak yok olup gitmişler. Fakat halkın çok sevip masal, destan, türkü kahramanı yaptığı çokça insanlık değerleri de hep var olmuş ve olacaklar. 

Bu kitapları okudukça öğrenir, tanık olursunuz dünyamızda olup bitenlere. Sonra da: "bu dünyada ne çok iyi şeyler ve ne çok iyi olmayan şeyler yapılmış" olduğunu fısıldarsınız içinizden. 

Olgularla; düşünür, üzülür, sevinir, hayal kurar, kaygı, umut üretirsiniz geleceğe dair. Ve işte öyle bir anda kulağınızda çınlar Mahzuni Şerif'in: "Kör olası dünyada (vay) can gider zaman kalır..." deyişleri. 

Evet, zaman tüm canlıları yenilensin, yenisi gelsin diye tüneline gönderi ve kendisi kalıcı olur. 

Yaşamak doğa ile savaştır. Doğada da anlaşılan ve anlaşılmayan temel olgular vardır. İnsanların yaşamsal görevi; anlaşılmayan bir olguyu ‘tamam, bu kaderdir’ diyerek kabul etmek değildir. O olguyu anlaşılır kılmak, geliştirmek, yaşama uygun olarak hizmete sunmak için çaba göstermektir. 

Aydınlık-güvenli bir gelecek için yol almaya çalışırken; sadece o günün kazanımlarıyla yetinmemeli, zaman tünelini eşeleyip orada olup bitenleri neden-niçin-nasıl diye irdelemeli ve bulunan çıkarımları da kullanmalıyız. 

***

Şimdi gelelim yurdumuzun güncel sisli ve puslu fotoğrafına: 

Dünya kaynaklarını sömürme ve paylaşmını kolaylaştıran emperyalist çatışmalar  devam ediyor. Bugünlerde soykırım yapmakta olan faşist İsrail devletine kendi halkının çoğunluğu ve dünya halkları karşı olsa de çoğu dünya devleti bu faşist güce destek oluyor. Çünkü devletler güçlülerin gücü olan organizasyonlardır, ezilen halka karşı olurlar ve sömürü savaşlarla beslenirler. 

2023 Küresel Modern Kölelik Endeksi’nde Türkiye, dünyada beşinci, Avrupa'da birinci, aynı zamanda Avrupa ve Orta Asya bölgesinde modern köleliğin en sık görülen ülkesi olmuştu. (2024'te de değişen bir şey olmaz sanırım).

Modern kölelik: "Zorla çalıştırmayı, zorla veya kölece evlendirmeyi, borç esaretini, zorla ticari cinsel sömürüyü, insan kaçakçılığını, kölelik benzeri uygulamaları ve çocukların satışını ve sömürüsünü içerir."

İcra ve İflas Dairelerinde 2023 yılı sonunda 38 milyon 969 bin 260’a icra ve iflas dosyası bulunuyormuş. 2024 sayısı meçhul...

İşçiler, işsizler, emekliler, öğrenciler, bizi görün, bizi duyun, çare bulun diye yürüyerek meclise gitmek istiyor. Polisler, emir yüksek yerden deyip; demokratik hakları, özgürlükleri ve anayasayı hiçe sayarak parkları bile kapatıyor. 

Güvenli yaşam, ekonomik ve özlük hakları gasp edilen öğretmenler de meclise ses duyuramadı. Ve yeni bir yasa ile artık öğretmen, yasalara aykırı “medreselerin” emekçisi oldular.  

Dünyada da savaş, çatışma, yokluk, yalan, yolsuzlukları ivme kazanmış bir hızla devam ediyor zenginler daha zengin, yoksullar daha yoksul... Kadın, çocuk, hayvan kıyımı, hak ihlal ihlalleri dur durak bilmiyor. 

Gördüğünüz bildiğiniz gibi çok 'eksili' bir yaşam oldu bizimkisi...  

Sevgi ve sevinçleri kayıp-örtük kalmış kimsesiz bir öksüzün yaşamı gibi.

Şimdi yüküm azalmasa da azıcık dinlendim. 

Devam edeceğim.

Emin Toprak - DOSTÇA