Korku ikliminde “arada” kalanlar

Onlar ki toprakta karınca,/suda balık, /havada kuş kadar/ çokturlar;  korkak,/cesur,/câhil,/hakîm/ve çocukturlar... Nazım Hikmet Ran

İnsanlık tarihindeki pek çok katliamın nedeni, emperyalist amaçlar ve din savaşlarıdır.

Bu savaşların mimarları genelde ülkelerinde güvenliği, huzuru olmayan bir iklim oluştururlar. Farkına varılan tüm beceriksizlikleri, yolsuzlukları, haksızlıkları, gerçekleri örtmek için de (çağına göre) meydanlarda, gazetelerde, radyo ve TV'lerde; “üst akıl” “şer odakları”, “lobiler”, den söz edip mağduriyet nutukları çeker, ötekiler yaratıp  provaksiyonlar düzenlerler. Halkı kandırmaya yönelik tüm bu eylemleri sosyal psikoloji algı oluşturma olarak tanımlar.

Bu algılarla 'efsunlanalar' eğer birazcık düşünüp ışık tutslar karanlıklara, kimlerin hangi amaçla; kendilerine, komşularına, tanımadıklarına, ülkelerine neler yaptıklarını, neler çektirdiklerini anlayıp, görecekler. O zaman da, öteki, başka, karşı taraf görülenleri, görebilir, anlayabilir, çığlıklarını duyabilir, acilarını hissederler.

Bizde de son zamanlarda el ele verelim deyip (!) insan olmanın erdemlerini çıkara bağladılar ve yine elediler “ötekileri”... Oysa el ele vermek bir ve birlik olmak demektir. 'Birlik' farklı parçaların bütünlüğüdür, renkleri, sesleri, tarzları başka başka olsa da…  O birlikte, bir olmayı sağlayan karşılıklı saygı ve hoşgörüdür. Öyle bir iklim oluştu ki artık yaşatmıyor ötekiler. 

Acaba siz, suçlu olamadıkları halde, “suçlu” ilan edilen ve “suçlu olmadığını ispatlamak” durumunda bırakıldıklarından arada sıkışıp kalanların, hangi psikoloji içinde olduklarını, olabileceklerini hiç düşündünüz mü?

Eğer düşündüyseniz (ki herkes düşünmüştür), peki, ya o anlarda; ahlakımızın, dini duygularımızın, vicdanımızın bize fısıldadıklarını duyup da neden suskun ve eylemsiz kaldığımızı düşünenlerimiz var mı?!..

Sanırım bizim en eksik olan yanımız, tam da bu evrede…

Büyük çoğunluğumuza ait; en derin yaralarımız, yüzleşmediğimiz için bize rahat vermeyen en büyük acılarımız, sıkıntılarımız işte tam da burada örtük duruyor. Derinliklerde örtük duran, bazı yaşanmışlıklarımızın açtığı yaralara karşı bizler,

Eğer;

• 12 Eylül’ün o karanlık günlerinde; insanlarımıza “b..” yedirilmeğe çalışırken...
• JİTEM ve diğer çetelerce faili meçhul (!) cinayetler işlenirken, köyler havadan bombalanırken...
• Türkçe bilmeyen ana-babalar tutuklu çocukları ile sadece el kol ve  mimiklerle konuşabilirken...
• “Hayata Dönüş” operasyonları” ile devletin korumasındaki tutuklular yakılarak yok edilirken...
• İnsanlarımız K. Maraş, Çorum, Sivas’da evlerinde ve sokaklarda, “Hayata Dönüş Operasyonu” ile hapishanelerde yakılarak, vurularak katledilirken...
• 28 Şubatta silahların gölgesinde nutuklarla dayatmalar yapılırken...
• Dolmabahçe'de “Koru beni saklayayım sırlarını” anlaşmaları yapılırken...
• Cumartesi-Roboski- Gezi-Soma-Ermenek gibi nice anneler acılarını paylaşırken...
• Fabrikalar,  bankalar, ormanlar, ovalar, çayırlar, göller, dereler, nehirler, deprem toplama alanlarımız bile yakın çevrelere rantiye verilip, yok edilip yağmalanırken...
• Kültürel tarihi dokusu, pek çok canlısı ile birlikte yok edilen;  Sur, Cizre, Nusaybin, Silopi, Yüksekova, Silvan, Lice, Derik, Şırnak ve nice kentimiz tank-toplarla bombalanıp, oralarda nefret suçları işlenirken...
• Övgülerle kutsanıp, kollanarak; yargı, askeriye, emniyet, meb ve diğer tüm kamu kuruluşlarında kök salan, bunlarla da yetinmeyip,  dershaneler, özel okullar, üniversiteler, dernekler, vakıflar, hastaneler, Radyo-TV kanallarına sahip olan“Gülencilik”  henüz kanlı 15 Temmuz kalkışmasını yaşatmamışken...

Ve eğer bu korku iklimi bazı bölgelerde henüz yeni başladığında, oralarda yaşananlar için de; tıpkı Filistin-Halep-Kahire’de yaşanan dramları protesto eder gibi; insani hıçkırıklar içindeki üzüntü gözyaşlarımızı esirgemez, susmaz ve de durup bakmasaydık... 

Yaşanan acıların hepsine karşı olmasa bile, sadece birkaçında el ele verip güçlü-kararlı olarak; YETER deyip ülkemiz ve geleceğimiz için suskun ve eylemsiz kalmasaydık;

Bu korku iklimi her bölgeye, her kente, her mesleğe, herkese ulaşmadan yok olmaz mıydı? Bugünkü acılarıyla başbaşa  10 milyonlarca arada kalan insanımız olur muydu?
 

***   

                                                                                                 

Toplumun büyük çoğulunun susup eylemsiz kalmasına; çıkarcılık mı, bencillik mi, korkaklık mı denir onu bilemem. Sadece bu durağanlığın, yaşamakta olduğumuz korku iklimince üretilen ve sağaltımı gerekli olan bulaşıcı bir hastalık olduğunu biliyorum.

Birey olarak; sıranın kendimize gelmesini beklercesine olanlara duyarsız kalmayıp;  ahlakımızın, dini duygularımızın, vicdanımızın bize fısıldadıklarına suskun ve eylemsiz kalmasaydık…

Toplum olarak; “bitti, bitiyor, son çırpınışları…” sözlerine inanmasak, intikam nutuklarına da, Haydi be!.. Deyip, dünya ne yapmışsa o örneklere bakarak; “biz ne yapalım, nasıl yapalım ki bu sorunları çözelim” arayışına girmiş olsaydık:  

Hiç değilse yaşanmışlıklarımıza, bir gün önceki ve sonraki acılar eklenmez ve yaşanmaz olacaktı… 

Olmadı!!.. Olamadı, yapamadık!... Deyip pes etmek de yok!.. 

Henüz çok geç değil!...

Yarınlarda yaşanacaklar için henüz geç kalmadık, hiç olmazsa şimdi, bugün suskun ve eylemsiz kalmayalım.

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

Teröre karşın yine de (gene de) BARIŞ

Yurdumuzun farklı yerlerinde 2015 Haziran’dan bu yana, 17 bombalı saldırı yapıldı, bu saldırılarda 372 kişi yaşamını yitirirken, 1837 kişi de yaralandı. Beşiktaş Stadının yakınında patlatılan çifte bombalı saldırı da son katliam... Hem de “Dünya İnsan Hakları Günü”nde terör; hakların en önemlisi olan yaşama hakkını aldı 44 candan, 150 kişi de yaralı…

Terörü yapanlara, destekleyenlere ve ortam hazırlayanlara lanet olsun…

Tüm katliamlarda olduğu gibi bunda da ekran ve meydanlarda halkın karşısına çıkan, başbakan, hükümet sözcüsü, içişleri bakanı ve diğer tüm etkili yetkililer benzer şekilde; “bu eylemler onların son çırpınışları- sebep olanlara en ağır cezalar verilecek - sonuna kadar gidilecek…”  vb sözler söylediler. Özetle terörü savaş ile bitireceklerini belirtiler eski demeçler gibi… Sonuçta büyük acılarla yürekler yanıyor, ocaklar sönüyor, yine de terör bitmiyor, bitmiyor…

Haklı olarak böylesi günlerde acılı insanlar kendi yanlarında; acılarını hissedip paylaşacak, öfkelerini anlayacak ve destek olacak dost insanlar (bunlar yönetici ve politikacılar da olabilir) isterler. Yönetici ve politikacıların da bu acılıların yanında olması istenen bir insani bir durumdur. Haklı olarak duyguların şaha kalktığı, öfkelerin arttığı böylesi acılı günlerde; yönetici ve politikacılara düşen görev öfkeleri giderici, hukuk ve adaleti sağlayıcı önlemler almaktır. Başka bir anlatımla yönetici ve politikacıların esas görevi; böylesi olaylara neden olan iklimi değiştirmek, tekrarlamaması için çareler aramak, yasalar çıkarıp, uygulamak ve erkler (yasama-yargı-yürütme) arasında işbirliğini sağlamaktır. Böylece, yaşanan acılara ve kıyımlara neden olanları kolluk kuvvetleri arar, bulur, yakalar ve adalete teslim eder. Yargıçlar da onları yargılar hak ettikleri cezayı verir. Kuvvetler ayrılığı dedikleri şey de budur işte…

Kontrolsüz güç güç değildir

Gelin görün ki, tüm etkili yetkililerimiz terörü savaşla yok etmek fikrinde birleşmiş.  İçişleri Bakanı Soylu “Devletin kılıcı uzundur hesap soracağız. Bunu yapanlardan intikam alınacak” yetinmedi  “milletin canını yakanları yakacağız" dedi.

İntikam=Kan davası=Töre cinayeti= kabile, aşiret, cemaat anlayışı, yani insan haklarına dayanmayan hukukun olmadığı anlayış olarak tanımlanabilir. Basit bir örneklendirme yaparsak intikam çağrısı yapmak; öfkeyi yatıştırmak yerine büyütmek, şiddete, şiddetle karşılık verip ödeşmektir(!). Oysa eğer yargı, hukuka uygun olarak cezalandırırsa bu canileri, bu da intikam değil olması gerekendir.  

Devlet eğer ‘hukuk devleti’ ise, intikam ile hareket edemez, etmemeli.

Çünkü şiddeti, şiddetle bitirmeye çalışmanın sonu yine şiddettir.

Çünkü intikam almak, terörün yaptığı kıyımları, ölümleri bitirmez.

Çünkü terörü ancak demokratik bir ortamda, hukuk ve barış bitirir.

Çünkü barış; öfkeyi, kini, nefreti  bitirir ve "barış iklimi" fidanları; yeşertir, büyütür.

Çünkü insanı insan kılan yüce bir değerdir BARIŞ…

Taşıtlara lastik üreten bir firma reklamında: ”kontrolsüz güç güç değildir”  der. Çok anlam barındıran bu kısa cümle, günümüzde herkesin parolası ve rehberi olmalı.

Devletlerin gücü, hukuk ve adaletin dışına çıkılmamalı…

  

Sürekli gerginlik ve sürekli güvenlikçi anlayışa dayanan bir güç anlayışı; çağdaş devlete ait olamaz. Çağdaş devlet anlayışında temel güç; insanın temel haklarına dayanan hukukun gücüdür.

***

Nice çığlık içinde, bir babanın çığlığı

Herkes korku içinde, ölüm dolaşıyor her yerde, evde, okulda, sokakta, maçta, çarşıda, pazarda… Herkes suskun, herkes çaresiz böyle bir iklimde…

Nice çığlık içine karışmış bir babanın çığlığı vardı, siz de duydunuz mu?

19 yaşındaki tıp fakültesi öğrencisi Berkay Akbaş’ın babası Salim Akbaş idi bu çığlığın sahibi; “Terör sadece lanetlemeyle bitseydi. Yıllardır lanetliyoruz. Yarın çiçek bırakırlar. Başka bir şey yapmazlar. Ben istemiyorum oğlum şehit olsun. Oğlum katledildi.” dedi ve aslında bu altı kısa cümle; sadece tribünler oynayıp, nutuk çeken ve yıllardır bu sorunu çözmeyenlerden hesap soruyordu…

Belki şimdi şehitlik istemediği için bu acılı babayı ‘şucu, bucu’ diye yaftalayanlar olacaktır (olmamalı). Böylece Cumartesi Anneleri gibi acılarını ortaklaştıran, birbirine destek olan pek çok anne grubu arasına Salim Akbaş da bir baba olarak katıldı. Çocuğunu koruyamamış, yaşatamamış ve onun geri gelmeyeceğini bilen bir baba olarak; bari diğer çocuklar güvende yaşasın istiyor, şehitlik istemiyor.

Devletin görevi şehitler istemek, şehitliğe özendirmek değildir/olmamalı. Devlet de tıpkı anne-babalar gibi; çocukların/insanların kahpe tuzaklarla, kurşunlarla, bombalarla yok olmasını istemez/istememeli.  Sizce de insanların güven içinde yaşayıp, üretici, yaratıcı bireyler olmasını istemek daha mantıklı değil mi?

Zaten var olmanın en önemli amacı yaşamak değil mi, neden ölümü seçelim ki?

***

Dünya böylesi sorunları nasıl çözmüş

Şimdi bunları okuyup bana, öfke içinde soru soracaklar olduğunu hissediyorum. Hatta o kişilerin dişlerini sıkıp (vereceğim cevabı da beklemeden kızarak); “Peki, nasıl son bulacak bu terör?!..” diye sormak istediklerini de …

Bu soruya verilecek cevap çok basit, çünkü sadece bizim ülkemizin değil dünyanın pek çok ülkesinin de yaşadığı veya yaşamağa devam ettiği bir sorunudur terör.   Pek çok ülke bu sorunlara barış ile kalıcı çözüm bulmuşsa... Örnek mi istediniz? İşte, iç savaşlarını barış ile taçlandıran İngiltere ve İspanya…

Günümüzde de Kolombiya var. 26 Eylül 2016 günü Kolombiya’da; 52 yılda 220 bin kişinin ölümüne sebep olan kanlı iç savaşı durdurmak için taraflar anlaşmaya varmışlardı. Bu anlaşmayı halkın onayına sundular ve % 50.24 hayır oyuyla karşılaştılar. Devlet Başkanı Santos barış için kararlı duruşunu sürdürerek; “Vazgeçmeyeceğim, başkanlığımın son gününe kadar barış için uğraşacağım.” dedi ve insanların ölümüne neden olan iç savaşı engelledi. Başkan Santos’un halkoylaması sonucuna uymaması; belki onun politik kayıplarına neden olacaktır. Fakat barış olduğunda; kimse katledilmeyecek ve insanlar güven içinde olunca herkes kazanacak…

Yetmez mi?

İnsanların yaşamasını esas alan barış; oylarla yok edilmeyecek kadar değerli ve insanı insan kılan yüce bir değerdir.

Değerlerle oynanmalı. Değerler oylanmamalı… 

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

“PISA Sonuçları Yok Hükmünde Tanımıyoruz!..”

Bizleri çok üzen bir haber:

Görsel ve yazılı medyanın hafta içinde duyurduğu bir haber hemen hemen herkesi üzdü. Bu haber yukarıdaki görselle özetlenen 2015 yılı PISA sınav sonuçlarıyla ilgiliydi.

Haberin detaylarına girmeden önce bazı hatırlatmalarda bulunmak istiyorum.

OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) 1961 yılında kurulan ve 20 Kurucusu arasında Türkiye’nin de bulunduğu uluslararası bir kuruluş olup şimdiki üye sayısı 35’tir.

 

PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) ise, OECD’in eğitim alanındaki bir projesidir.

Üye ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerde OECD’in amaç ve ilkeleri:

• Halkın yaşam standartının iyileştirilmesi,/İşsizliğin ortadan kaldırılması,/ Sosyal ve ekonomik gelişmenin desteklenmesi, /Uluslararası ticaretinin geliştirilmesi… 
•  OECD'ye üye veya üyelik talebinde bulunan ülkeler için şu üç ilke vazgeçilmezdir: Demokrasi,/İnsan hakları,/Yurttaş özgürlüğüne bağlılık.)

PISA Projesi nedir ve neyi ölçmektedir? (1)

PISA Projesi, 2000 yılında başlamış (ülkemizin ilk kez 2003 yılında katılmış) olup, katılımcıları OECD tarafından tesadüfi (seçkisiz) yöntemle belirlenen, örgün eğitime devam eden 15 yaş grubundaki öğrencilerdir. Bu uygulama üç yılda bir yinelenen bir araştırma projesidir. Öğrencilere, çoktan seçmeli, karmaşık çoktan seçmeli, açık uçlu, kapalı uçlu gibi değişik sorular sorulmaktadır.

PISA Projesi ile öğrencilerin; Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı, Okuma Becerileri, kendileri hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili veriler toplanıp değerlendirilir.

Bu sonuçlar, eğitim-öğretim programlarının geliştirilmesinde karşılaşılan eksiklerin giderilmesinde ve eğitim alanında yapılan araştırmalara kaynak olarak kullanılır.

 

***

2015’te yapılan PISA sınavlarına Türkiye ile birlikte 72 ülkeden öğrenciler katılmış ve değerlendirilen sınav sonuçlarına göre öğrencilerimiz:

• Matematik okuryazarlığı 49.,
• Fen Bilimleri okuryazarlığı 52.,
• Okuma Becerileri 50.  Olmuşlardır.

Ayrıca bu sonuçlara göre ülkemiz, öğrenci devamsızlığı sıralamasında 6., okul kaynaklarını dağıtmada, sorumluluk paylaşımında okul yöneticileri ile yerel yöneticilere sorumluluk vermemekle ( ulusal çaptaki yöneticilere bırakarak) sonuncu sıralarda yer almıştır.

(Ezberci eğitimin iflası anlamına gelen çok çarpıcı ve bir sonuç da: “ders çalışma süresi arttıkça başarının düştüğü” olmuştur.)

Bu sonuçlara göre ülkemiz sınav ortalamasının oldukça altında yer almış ve 2012 yılı sınav sonuçlarına oranla önemli düşüş yaşamıştır. Doğal olarak bu durum, büyük üzüntü nedeni olsa da, ders çıkarılması ve önlem alınmasını gerektiren bir sonuçtur.   

Çok üzüntü verici değil mi? Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımız; okuduklarını anlamıyor, anlatamıyor ve de fen-matematik okuryazarı değillermiş. Böyle yetişen nesiller de; özgür düşünemez, makine yapan makinayı yapamaz, bilişim ve yazılım sektöründe başarı kazanamaz...   

 

***

Orta Çağa özenen “yerli ve milli eğitim sistemi”

Çünkü yıllardan beri ülkemizi yöneten anlayış, düşünmeyi sağlayan, felsefe, sosyoloji, mantık, psikoloji gibi bilim ve derslerine uzak durmuş, eğitim sistemini adeta yap-boza çevirmiştir. Böylece; düşünemeyen, soru sormayan, yorum yapmayan ezberci eğitimle, dindar bir nesil yetiştirmeyi seçmiştir. Çok kısa olarak örneklersek;  

“İlköğretim, ilköğrenim kurumlarında verilir; öğrenim çağında bulunan kız ve erkek çocuklar için mecburi, Devlet okullarında parasızdır.” ilkesi adeta yok edilerek, köy okulları kapatılmış, fakir halk çocukları okulsuz kaldıkları için ya devamsız, ya da dinci vakıf ve derneklerin insaflarına bırakılarak, güvensiz ve tuzaklarla dolu bir yaşama terk edilmişlerdir. 4+4+4 sistemine geçilerek tüm okullar İmam-Hatip felsefesine uyumlu kılınmış. Geleceğin bilimsel güvencesi olan Fen Liseleri ve Anadolu Liseleri “Proje Okulu” safsatası ile sıradanlaştırılmıştır.  İki yıl önce toplanan 19. Milli Eğitim Şurasında İlkokul 1, 2. ve 3. sınıflara da din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin konulması ve ortaokulda hafızlık eğitimi kararları alınarak uygulamaya konması... Böylece;

Gerisin geri çağlar gidip, Orta Çağ’ın Yerli ve milli eğitim sisteminin kurulması...

Eğer yetkililere bu uygulamalar ve PISA sınav sonuçları hakkındaki düşüncelerini soracak olursanız, onlar adeta tribünlere seslenircesine:

Medreselerin kapanması, alfabenin değiştirilmesi sonunda, Millet Mektepleri ve Hasan Ali Yücel-İsmail Hakkı Tonguç’un köylüyü uyandıran Köy Enstitüleri-Yüksek Köy Enstitüleri projeleri ile halkın; sağlık, modern tarım, el sanatları, güzel sanatlar ve  klasiklerle tanıştırmaları, böylece okur-yazar-düşünür kılındığı dönemin karanlıklarından (!) söze başlayacaklardır.  Kendilerinden önce kapatılan Öğretmen Okulları/  Eğitim Enstitülerini ise es geçeceklerdir.

Belki de üst akıl'a mal edecekleri bu PİSA projesi işinde, de bazı proje döndüğünü ima edebilir, yerli ve milli olmayan sistemlere veryansın edecekler. Ve de muhtemelen dalga geçercesine şöyle diyeceklerdir:

“Çocuk hakları varmış, öğrenci merkezli eğitimmiş, öğretmen rehber olarak yöneltip, yönlendirecekmiş,  çocuk karar verecekmiş, çocuk hayır demesini bilecekmiş, yaparak-yaşayarak-sorarak-sorgulayarak-içselleştirerek öğrenecekmiş, kızlı erkekli oturacak, oynayacaklarmış…” deyip “mış”ları, “miş”leri sıralarlar ve:

“Çocuk bunlar ya hu, çocuk! Yok, hayır diyecekmiş de, eğitim çocuk merkezli olacaksa öğretmene ne gerek var!... Bizim yavrular gözlerini kapatarak 7 şer, 9 ar sayabiliyor,  Çarpım tablosunu ezbere biliyor. Dualar ezberleyip hatim indiriyor ya onların çocukları bunları yapabiliyor mu?

Baktılar bu söylemler de etkili olmuyor bu kez Eyy diye başlayıp;  

“PISA Sonuçları Yok Hükmündedir Tanımıyoruz!..”  

Derler, diyebilirler.

Peki, siz bu sözlere kanacak mısınız?

(1) (Bu bilgiler: http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18 sayfasından derlenmiştir.)

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız