Cumhuriyet ile Demokrasi

Sonra bir baktık,

Bize en çok hüzün yakışmış. 

Aslında, yakıştığından değil, 

yapıştığından çıkaramadık...

                  /Mehmed Uzun

 
Osmanlı, 'kul' sayıldığı birçok farklı kimliği merkezi 'Monarşi' kurallarıyla yöneten büyük bir imparatorluktu. 

Birinci Dünya savaşında yenilince; ülke içerisindeki bazı azınlıklarla zor günler yaşamış, emperyalist güçler pek çok bölgesini, hatta saltanat merkezi İstanbul'u bile kuşatmış ve işgal etmişti. 

Gücünü kaybeden Sultan çareyi yurtdışına kaçmakta bulmuş, böylece saltanatı son bulmuştu.

Anadolu da Mustafa Kemal Paşa ile arkadaşları; birçok şehirde farklı kimlik lideri ile etkili din adamlarıyla toplanıp, işgal edilen yerleri kurtarmak ve korumak için yol-yöntem-çare aramaktaydı. 

Uzlaşıya varılınca da: "Kurtuluş Savaşı" başlamış ve kazanılmıştı. 

Bu zaferle yurdumuzun adı: "Türkiye", başkenti "Ankara", yönetim şekli ise "Cumhuriyet" olmuştu.  

Cumhuriyet; demokrasiyi esas alan, hukukun üstünlüğüne dayanan, çoğulculuğu savunan ve her bireyin eşit haklara sahip olduğu, tüm kimlikleri kucaklayan bir yönetim şeklidir.

Ancak bizdeki Cumhuriyetin demokratik kucaklayıcı anlayışına izin vermeyen, 'öteki' olanı yok sayan tekçi inkarcı anlayış egemen olmuş. Sonra da neler neler olmuş... 

İşte demokrasiye uymayan birkaç uygulama: 

• Türkçe dili dışındaki diller yasaklı…
• Tarihsel bellekte yeri olan; dağ-ova-köy-belde-kent isimleri yok sayılıp yerine Türkçe isimler konulmuş…
• Çocuklara Türkçe olmayan isim vermek yasak...
• Okulda Türkçe dışındaki dillerin eğitim hakkı olmaz....
• Öğrenci; Türkçe bilmeyen anne-baba-akraba ile anadillerinde konuşamaz olmuş...
• Anayasasında Laik olduğunu ilan eden Devlet; okullarda farklı inancı olan ailelerin milyonlarca çocuğuna, diyanet-cemaat işbirliği, yönetim ve denetiminde (veli izni almadan) Sünni anlayışı aşılayan: "zorunlu din dersi" vermekte...
• Alevi köy ve beldelere Cemevi yerine Cami yaptırmakta, inançlı-inançsız herkes Sünni-İslam yapılmak istenmektedir.

Kısacası, Devlet 'taraf' olmuş daha ne olsun ki! 

Bu uygulama ve yasaklarla; Kürt, Alevi, Çerkez, Süryani, Laz, Gürcü, Hemşin, Pomak, Roman ... gibi dil, inanç ve kültürler etkin kullanılamaz. Bu şekilde işlevsiz kalan dil, inanç ve kültürler; gelişmeyen, geleceğe aktarılamayan, geleceğin birer ölü dil-kültür adayı olmuşlardır. 

Çünkü geçmişten gelen dil ve kültürler kullanılmazsa, gelecekte var olamazlar!  

İşte bu yok sayan, inkar eden "devlet aklı" nedeniyle toplumsal pek çok karşı çıkış olmuştur. Bu 'insani' talepler için hiçbir demokratik uzlaşı ve çözüm aranmamış, hak talep edenler 'terörist' sayılınca, öldürmüş-ölmüş, veya 'suçlu' sayılarak karakol-mahkeme-hapishanelerde sindirilip susturulmuştur. 

Görüldüğü gibi hiç uzlaşıyı sağlayacak diplomasi dili ve yöntemi kullanılmamıştır. Böylece, sadece 'güç' kullanan ölen-öldüren öfkeli-kinli nesiller yetişmiştir. 

Bu nesiller de halkımıza; kuşaktan kuşağa geçen unutulmaz acılar yaşatmıştır. 

İşte, politikacıların geçmişle: yüzleşelim, helalleşelim dedikleri toplumsal acılardır bunlar. 

Geçmişin bu büyük acıları ve yükleri, bugün de hem ülkemizi hem de insanımızı; yoksul, acılı ve mutsuz bırakmıştır. Ve ayrıca ülkenin iç-dış güvenliği sorunlu, özgürlükleri ve kültürel çeşitlilikleri yasakların baskısı altındadır.

Yukarıdaki satırlar, bir korku ikliminin bize yaşattıklarıdır, sizleri bunlarla gerip üzdüğümü de biliyorum. Fakat içsesim bana "bunlar bizim gerçeklerimizdir" yazacaksın diyor, ben de mecburen yazıyorum. 

Şimdi kısa bir ara vermeden önce size, küçücük bir soru soracağım: 

Ötleğen kuşunu tanıyor musunuz?

Çokça evet cevabı aldığımı biliyorum. Fakat ben o kuşları görüp tatlı ötüşlerini duysam da onların zoolojik yaşamdaki bir gerçeğini yeni öğrendim. Ve belki bu bilgi yukarıdaki karamsarlığa biraz ışık olur diye sizlerle paylaşmaya karar verdim: 

Ötleğen kuşları gördüğünüz gibi; çok sevimli, küçücük, çok güzel öten  göçmen kuşlardır. Bu kendi küçük, gönlü yüce kuşlar; "Kim hangi yumurtan çıkmış?" sorgulaması yapmadan her tür yavruyu kanatları altına alarak ayrımsız; sever-besler-büyütür sonra da onları kendi kalıtsal mirasları ve kazandıkları yetileriyle özgürce yaşasınlar diye uçururmuş. 

Bu, çatışmaya neden olabilecek bir sorunun barış içinde sevgi ile çözümüdür, beğendiniz mi?

Tabii ki herkes beğenip: “Evet!” diyecektir.

Peki, toplumsal sorunların bu yöntemle çözülmesine itirazı olan var mı?

Herkesin bu soruya: "HAYIR!.." dediğini duyar gibiyim.

Şimdi de son soruyu soruyorum:

Ötleğen kuşu gibi soy-sop-inanç sorgulaması yapmadan ve kanatları altında herkese yer açarak yol alan bir 'Demokratik Cumhuriyet' istiyor musunuz?

Belki kararsız olanlar ve "ben bilmem ki" diyenlerimiz vardır. Olabilir.

EVET! EVET! EVET! diyenlerin çoğaldığı günlere...  

Emin Toprak - DOSTÇA

"Kürt Sorunu"

 

Bence, ülkemizin tek karar vericisi Sayın Erdoğan, tarafsız olmayı sevmez, her zaman bir taraftan yana, "öteki" saydıklarına karşı olmak ister. Bu yüzden de tutkuyla hem Cumhurbaşkanı hem de parti başkanı olmak istemiş ve başarmıştı.

Yani tarafsız-dokunulmaz-güçlü kimlikle yetinmemiş; bir partiye başkan olarak 'taraf' olduğunu ilan etmişti. Sonra da "Kuvvetler ayrılığı" ilkesini yok edip tek kişilik "Külliye Yönetimi" başlamıştı. 

Cumhurbaşkanının devlet güvencesindeki "dokunulamaz-sorgulanamaz" gücü bir partinin gücüne eklenince de partiler arası demokratik yarış bitmiş, ülkemiz halkı birbirine öfkeli-kinli iki kutba bölünmüştü.  

Devletin yetki ve olanaklarıyla, partisi adına yurdu karış karış gezip, meydan ve ekranlarda oy istemiş, depremin yerle bir ettiği Hatay'da: "Oy verirseniz hizmet alırsınız" bile demişti. 

Artık, partisi gibi düşünmeyen tüm parti, kurum, grup ve kişiler onun için birer: "öteki" olmuştu. Onlara: "hain-terörist-düşman-çürük-sürtük." gibi sıfatlarla sesleniyor ve onları çok ağır sözlerle aşağılıyor-yıpratıyor-incitiyordu. 

Henüz 2023 şubat depreminin yaraları sarılmadı depreşip duruyor. Ve yeni depremler, yangınlar, seller oluyor ve olacak. Ülke kaynakları; kamu çıkarı, çevre sağlığı ve güvenliği düşünülmeden, plansızca ve "ticari sır" diyerek saklı sözleşmelerle yapılan yandaş adreslerine teslim ihaleler çoğaldıkça çoğaldı... Sokaklarımızda mafya kol geziyor.. Suç ve suçlular arttı adliyeler, cezaevleri yetmez oldu, yenileri yapılıyor...

Ülke halkı, iki katmanlı yoğurda benzedi: en üstte ince bir tabaka türedi zengin, altta ise; acı ve korkularıyla kimsesiz, güvensiz, huzursuz olan on milyonlarca yoksulumuz kaldı. 

İçeride bunlar oluyorken, dış politikada da diplomasinin yerini güvenlikçi anlayış almış, güçlü olana: 'evet-peki' deniyor, güçsüz olanlara da: "Bir gece ansızın gelebiliriz!" diye tehdit ediliyordu. 

Aylardır emperyalist güçlerin piyonu faşist İsrail devleti, halkının karşı çıkmasına rağmen, susturulmuş Arap coğrafyasına kanlı tuzaklar kurup bombalar yağdırıyor. 

İşte bu korku iklimi ve ekonomik çöküş  acı-yokluk kışı geldi-gelecek... 

Halkımız 23 yılın bu ağır yükleriyle yol alıyorken dillerden düşmüyor: o nakarat: "Nerden nereye, güçlü Türkiye..."

***

Osmanlı’da 1880’de başlayan ulusalcı hareketlerle birlikte "Kürt Sorunu" da başlamıştır diyebiliriz. Bu sorun Kurtuluş Savaşı sürecinde Amasya, Erzurum ve Sivas'ta görüşülmüş ve varılan uzlaşıyla 1921 Anayasası hazırlanmıştır. Ancak 1924 yılında yapılan Anayasada hem Kürtler hem de 1921 uzlaşısı 'yok' sayılmıştır. 

Kısaca bu sorun: Kürtlerin, devletçe engellenmiş "İnsan Haklarını" istemesidir. Bu haklar: eşit vatandaşlık, kimlik, dil, inanç, güvenlik, eğitim, kültür, yaşam tarzı, seçme, seçilme vb. yani her insanın doğumuyla hak ettiği evrensel haklardır.  

Pek çok ülkenin böylesi sorunları olmuş ve ülkelerin pek çoğu çözümle sonuçlandırmıştır. Çözüm için iki yol izlenmiş ve izlenmektedir: 

1. Demokratik devletlerde bu talepler; uzlaşıcı bir anlayışla karşılıklı görüşülür ve varılan uzlaşıyla çatışmasız, savaşsız olarak barışla karşılanır. Barış; bedavadır, ülkeye ve halkına hiç bedel ödetmez. Barışçı çözüm o ülke ve halkına; güvenli, huzurlu, sevgi-saygı dolu, acısız, korkusuz, sevinçli ve coşkulu bir yaşam sunar. Ve; kanlı-kirli savaşı, ölüm araçlarını, sömürüyü, silah tüccarlarını besleyen ülke kaynakları, halkın yaşamını kolaylaştırmak için kullanılırlar. 
2. Otokratik devletler ise bu insani talepleri; militarist bir anlayışla yani zorla, baskıyla, sindirerek, zorunlu göçle ve yok ederek çözmeye çalışırlar.

Devletimiz bu tarihsel-sosyolojik Kürt sorununu, barış ve uzlaşı ile çözmek yerine, "beka sorunu" kabul etmiş ve bu sorunu çözme görevini de asıl görevi: vurmak, yok etmek olan "militarist" güce vermiştir. 

İşte; onlarca yıldır Türkiye halklarını kutuplaştıran, kaynaklarını ölüm aracı ile mermisi yapan, nice canımızı alan, büyük acılar yaşatan bu: "ilan edilmemiş örtük savaş" böyle başlamış ve devam ediyor. 

Solcu, demokrat, ulusalcı, milliyetçi hatta Kürt olduğunu söyleyen çok büyük bir çoğunluğumuz var. Bu kişi ve gruplar; Kürtlerin demokratik isteklerini, insan hakkı değil “terör” nedeni sayar ve “ilan edilmemiş örtük savaş” tezkeresine “evet” diyenlerdir.

Bu, “evet” de “hak ihlali” için destek ve onay vermektir!

Oysa; Kürtler; barış severdir, insanlık suçu olan kanlı savaşları ve terörü her ortamda lanetlerler.

Ve sanki Yılmaz Erdoğan, Kürtlerin barışçı duygularını: 

*“Ben senin beni sevebilme ihtimalini seviyorum”*

Dizesiyle dile getirmiş gibidir.

Mademki barışın kötüsü, savaşın iyisi yokmuş. 

 Ve sevgi barışı, nefret ise savaşı besliyormuş.
O halde, bir "ihtimal" bile olsa yine de sevgi...

***

1 Ekim günü TBMM açılışında MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, DEM Parti grubu önüne giderek partililerle tokalaşması ve sonra da Erdoğan’ın açıklamaları ülkenin gündemi değişti. (Ve “avcılar barış güvercini mi!” benzetmesi de bu yazıyı yazdırdı.) Gündemin şimdilik iki öznesi var:  Erdoğan ile Bahçeli... 

 

Sayın Bahçeli'den üç önemli cümle:

1. : “Uzattığım el, İlk Meclis’in ve Sayın Cumhurbaşkanımızın isabetli sözlerinin meşale gibi yanan aydınlığıdır... (Bu cümledeki "İlk Meclis"  vurgusu çok önemlidir, çünkü o meclis 1920  Anayasasını hazırlamış ve Kürtlere bazı demokratik haklar tanımıştır.) 

2. : "Öcalan çıksın, terörün bittiğini açıklasın." (Bu cümle de çok önemlidir çünkü, Öcalan, silahlı güç PKK'nın lideri olarak muhataptır.) 

3. : "Dünyada barışı isterken kendi ülkemizde barışı sağlamak lazım" (diyerek olması gerekeni itiraf etti.) 

Sn. Erdoğan: "Sırf anasının dilini konuştuğu için milyonlarca vatandaşımız ötekileştirildi, ötelendi, haksızlığa ve hukuksuzluğa maruz bırakıldı" dedi. (Bu gerçekleri açıklayan çok önemli tespittir. Fakat bu fail/failler kimdir? - Acaba 23 yıllık tek lideri olarak kendisinin hiç katkısı var mı?) 

Aslında böylesi sözler kişinin; eylemlerine ayna tutup, vicdani-insani sorgulama yapması, pişmanlıklarını söylemesi yani özeleştiridir. Fakat bence, bu sözleri sınırsız yetkilerle yıllarca iktidarda bulunan kişi/kişiler söylemişse  durum değişir. Eğer ortada bir toplumsal ihmal-suç varsa bu sözler onun için "günah çıkarma" sayılmalıdır.  

Sonuç olarak: 

Sosyal-ekonomik-politik açıdan bakıldığında Kürt sorununun; ülkemizin kilit sorunu olduğu görülür. O halde her gün iktidar olacağını söyleyen CHP, Erdal İnönü döneminde olduğu gibi bu sorunu nasıl çözeceklerini açıklamalı ve çözüm için el uzatmalıdır.

Bekleyip göreceğiz... 

Emin Toprak - DOSTÇA

Zaman Tüneli

Merhaba; 

Her kişi; zamanla yorulur, yılar, duraksar ve güç kazanıp yenilenmek ihtiyacı duyar ya, ben de yorulmuştum. 

İşte bu gerekçeye sığınarak, 19 Mayıs'tan bugüne kadar "Dostça" blogda hiç yazı paylaşmadım. 

Sessizliğim uzun sürünce, pek çok dostum haklı olarak: "Ne var-ne oldu-ne oluyor?" diye aradı, sorguladı, kimileri azarladı bile! 

Sağ olsunlar... 

Bu dostların çoğu, beni yolun ikinci yarısını da geçmiş, işi-gücü olmayan, hiç yorulmayan bir emekli bilir, fakat yazı mutfağında neler çektiğimi bilemez, bu nedenle onlar haklılar.

Haklılar çünkü, eğer benim önemli bir sorunum yoksa haftada bir yazı yazardım. O dostlar da bu yazıları okur, bana hem övgü hem de yergide bulunurdu. Ben de övgülerle egomu okşar, anlık sevinçler yaşardım. Yergiler ise ufkumu açar, beni geliştirirdi. 

Peki, o halde ne olmuştu niçin yazmıyordum!...

Dedim ya, o dostlar mutfağımda olup bitenleri bilmiyorlar. Oysa orada, birçok aracım, birçok süzgecim, çokça işim vardır benim. Orada, okurların bana yaptığı yergilerden en acımasız olanını, ben, bana karşı yapıyorum. 

Orada biriken notları karşıma alır: onlarla hece, virgül, özne, yüklem, nokta, soru, ünlem ... saatlerce  tartışırım. Bazılarını; çizer-karalar-siler-ekler-çıkarır, günlerin emeği 'bazı notları' ise bazen bir sözcük yüzünden cezaya bırakırcasına günlerce kuytuda bekletirim. Ne zaman ki aramızda bir uzlaşıya varırız o zaman da okurla paylaşırdım. 

Evet bu sadece bana ait fiziksel, zihinsel, duygusal bir yorgunluktur. Fakat bu yüklere bir de Melih Cevdet'in: "Memleketinin hali" dedikleri eklenince, taşıma gücüm kalmadı, yani yoruldum. 

Bu yüzünden de kendimi beş ay nadasa bıraktım. 

İnanınız ki, bu sürede de hiç boş durmadım! Daldan dala, çağdan çağa atlayarak zaman içinde gezinip durdum. 

Ve o zamanların; tarihi, felsefesi, coğrafyası sosyolojisi ile beslenip boy vermiş: söylence, günlük, öykü, roman, şiirlerin olduğu çokça kitap okudum. 

Tarih boyunca insanlar daha iyi yaşamak için; doğadaki kaynakları, hayvanları ve bitkileri kendi kontrolüne almaya çalışmışlar.

Kimi insan; severek, emek vererek üretip gürleştirmiş, kimi açgözlü çıkarcı zalimler ise emek vermeden: insan, hayvan, ormanı, dağ, ova, su … herşey "benim olsun" diye güç kullanıp; yakmış, yıkmış, yok etmiş.

İmparatorluk ve sömürgelerdeki halk; kul-köle-cariye olup, karın tokluğuna çile çekerek yaşamak zorunda kalmış.

Zaman tünelindeki güç ve “erkek egemen” dünya böyle var olagelmiş…

Dünya halkları; halkı seven, haktan, hukuktan yana çok az kral ve yöneten görmüş. Yönetenlerin büyük çoğunluğu ise birer halk düşmanı imiş. 

Bu zalimler nefret savaşlarıyla güç kazanmış, halklara ölüm, yıkım büyük acılar yaşatmış, sonra da nefret edilen olarak yok olup gitmişler. Fakat halkın çok sevip masal, destan, türkü kahramanı yaptığı çokça insanlık değerleri de hep var olmuş ve olacaklar. 

Bu kitapları okudukça öğrenir, tanık olursunuz dünyamızda olup bitenlere. Sonra da: "bu dünyada ne çok iyi şeyler ve ne çok iyi olmayan şeyler yapılmış" olduğunu fısıldarsınız içinizden. 

Olgularla; düşünür, üzülür, sevinir, hayal kurar, kaygı, umut üretirsiniz geleceğe dair. Ve işte öyle bir anda kulağınızda çınlar Mahzuni Şerif'in: "Kör olası dünyada (vay) can gider zaman kalır..." deyişleri. 

Evet, zaman tüm canlıları yenilensin, yenisi gelsin diye tüneline gönderi ve kendisi kalıcı olur. 

Yaşamak doğa ile savaştır. Doğada da anlaşılan ve anlaşılmayan temel olgular vardır. İnsanların yaşamsal görevi; anlaşılmayan bir olguyu ‘tamam, bu kaderdir’ diyerek kabul etmek değildir. O olguyu anlaşılır kılmak, geliştirmek, yaşama uygun olarak hizmete sunmak için çaba göstermektir. 

Aydınlık-güvenli bir gelecek için yol almaya çalışırken; sadece o günün kazanımlarıyla yetinmemeli, zaman tünelini eşeleyip orada olup bitenleri neden-niçin-nasıl diye irdelemeli ve bulunan çıkarımları da kullanmalıyız. 

***

Şimdi gelelim yurdumuzun güncel sisli ve puslu fotoğrafına: 

Dünya kaynaklarını sömürme ve paylaşmını kolaylaştıran emperyalist çatışmalar  devam ediyor. Bugünlerde soykırım yapmakta olan faşist İsrail devletine kendi halkının çoğunluğu ve dünya halkları karşı olsa de çoğu dünya devleti bu faşist güce destek oluyor. Çünkü devletler güçlülerin gücü olan organizasyonlardır, ezilen halka karşı olurlar ve sömürü savaşlarla beslenirler. 

2023 Küresel Modern Kölelik Endeksi’nde Türkiye, dünyada beşinci, Avrupa'da birinci, aynı zamanda Avrupa ve Orta Asya bölgesinde modern köleliğin en sık görülen ülkesi olmuştu. (2024'te de değişen bir şey olmaz sanırım).

Modern kölelik: "Zorla çalıştırmayı, zorla veya kölece evlendirmeyi, borç esaretini, zorla ticari cinsel sömürüyü, insan kaçakçılığını, kölelik benzeri uygulamaları ve çocukların satışını ve sömürüsünü içerir."

İcra ve İflas Dairelerinde 2023 yılı sonunda 38 milyon 969 bin 260’a icra ve iflas dosyası bulunuyormuş. 2024 sayısı meçhul...

İşçiler, işsizler, emekliler, öğrenciler, bizi görün, bizi duyun, çare bulun diye yürüyerek meclise gitmek istiyor. Polisler, emir yüksek yerden deyip; demokratik hakları, özgürlükleri ve anayasayı hiçe sayarak parkları bile kapatıyor. 

Güvenli yaşam, ekonomik ve özlük hakları gasp edilen öğretmenler de meclise ses duyuramadı. Ve yeni bir yasa ile artık öğretmen, yasalara aykırı “medreselerin” emekçisi oldular.  

Dünyada da savaş, çatışma, yokluk, yalan, yolsuzlukları ivme kazanmış bir hızla devam ediyor zenginler daha zengin, yoksullar daha yoksul... Kadın, çocuk, hayvan kıyımı, hak ihlal ihlalleri dur durak bilmiyor. 

Gördüğünüz bildiğiniz gibi çok 'eksili' bir yaşam oldu bizimkisi...  

Sevgi ve sevinçleri kayıp-örtük kalmış kimsesiz bir öksüzün yaşamı gibi.

Şimdi yüküm azalmasa da azıcık dinlendim. 

Devam edeceğim.

Emin Toprak - DOSTÇA

Mayıs ayının acı ve sızıları...

C. Baudelaire (1821-1867): "En korkunç acılar sessiz çekilen acılardır." diyor. 

Bizim tarihimiz çatışma ve savaşların mirası olan: kan, acı, göç, kin ve çığlıklarla dolu.

Evet: kan, acı, göç, kin, ve çığlıklar …

Mayıs ayı da bu acı ve çığlıklardan payına düşenleri almış ve bu ağır yükleriyle yavaş yavaş yol alıyor.

O bagajda: Halklarımızın bağımsız-özgür geleceği için yola çıkıp idam edilen, prangalanıp işkencede öldürülen, Taksim Meydanında kurşuna dizilen nice fidanın şiir-öykü olmuş fakat hiç tükenmemiş sızı ve çığlıkları var.

O kan, acı, göç, kin dolu bagaja; Korku Tapınağı'nda kaybolanları, zorla korucu yapılanları, Güçlükonak'ta katledilenleri, Yeşilyurt'ta dışkı yedirilenleri bulan-kanıtlayan, bu yüzden de kendi yurdunda yaşama güvencesi kalmadığı için yurtdışına sığınmış olan Celal Başlangıç 3 Mayıs 2024 günü o yad ellerde öldü.

Ve böylece, Nazım Hikmet, Yılmaz Güney, Ahmet Kaya, Mehmet Uzun, Necmettin Salaz gibi 'memleket özlemiyle ölenler' listesine Celal Başlangıç da katıldı.

15 Mayıs 2024 günü Kobani davası tutuklularına ağır cezalar verildi, eş zamanda 28 Şubat Davası tutuklularına “af” geldi. Peki, her iki karar da çok manidar değil mi? 

15 Mayıs Dünya Çiftçiler Günüdür. Çiftçi; tarım ve hayvancılıkla uğraşan, tarla ve bahçenin: tahıl, sebze, meyvesi ile hayvan gücünü kullanan, süt, et, yumurta vb. gibi yaşamsal ürünleri sağlayan-yetiştiren-pazarlayandır. Dünyadaki ilk uygarlığı başlatan ender coğrafyalardan biridir Mezopotamya!

Mezopotamya; Fırat ile Dicle çevresindeki toprak ve tüm canlılara can vererek nice uygarlıklara da barınak olmuş coğrafyadır. Bu coğrafyada şimdi; topraklar çorak, hayvancılık can çekişiyor, halk güvencesiz, yoksul, acılı...

İşte bugün '19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı!'

Sokaklar işsiz dolu, gençlerimiz güvensiz, güvencesiz. Ve bu gençler geleceklerini yurtdışında arıyorlar!

* * *

2024 Mayıs ayı devam ediyor.

Sn. Özgür Özel; iki ay önce yapılan yerel seçimlerin birincisi olmuş ana muhalefet partisi CHP lideri olmanın haklı gururuyla halkın arasındaydı.

Özel'in mayıs ayı gündemi de çok yoğundu. O, tek başına karar verip yol almakta olan kibirli bir anlayışı tökezletmiş ve o üstenci anlayışı, 'öteki' saydıklarıyla görüşmek zorunda bırakmıştı. Amacı, uygarca ilişkiler kurup ülkedeki gerginlikleri azaltmaktı. Bu da toplumsal barış için yapılması gereken bir görevdi. Ben de onun bu girişimine saygı duydum ve alkışladım.

Özgür Özel, 1 Mayıs İşçi-Emekçi Bayramı kutlaması için, eline Anayasa Mahkemesi kararı yazılı bir afişle Saraçhane Meydanına gelmişti. 

Orada alkışlanan bir konuşma yaptı ve yasaklanan Taksim Meydanının işçi-emekçilere açılmasını istedi. Ve sonra her ne olduysa, nasıl bir ‘fısıltı’ geldiyse, birdenbire ortadan kayboldu!

Bu kayboluşun nedenini soran bir gazeteciye de: "Biz şu anda Türkiye'nin 1. partisiyiz. Bunun sorumlulukları var... 31 Mart'ın kazananı olan bir parti olarak varıp da polise verilmiş kanunsuz emre rağmen polisle itişip kakışmak bana da partime de yakışmazdı." deyivermişti!

Vay be!!

Elinde Anayasa Mahkemesi kararı olduğu halde kaçıyor! 

Hem de yasaklı Taksim'e işçi sendikaları ile birlikte yürümeye de söz verdiği halde!. 

Ve hem de o meydanda emekçilere çektiği ‘ajitasyonu’ unutarak, bu tuhaf savunmayı yapıyor. 

Peki, bir vali ya da bir bakan, elinde Anayasa Mahkemesi kararıyla hak arayan bir ana muhalefet partisi başkanı ile polis ile çatışmaya sokar mı?

Aslında bu görevliler sık sık ‘ben devletim’ diyerek, yasal olmayan yetkilerle görev yapıyorlar. 

Peki, o zaman Sayın Özel'in bu yasadışı hukuksuzlukla mücadele etmesi gerekmiyor mu?

Acaba kendisi ile bile itişip-kakışacak polisler sıradan vatandaşlara neler yapacağını hiç düşünmedi mi?

Ya, kendisi çekip gittikten sonra o tutuklanan, suçlanan emekçilere...!

Özel, 18 Mayıs 2024'te "Büyük Eğitim Mitingi" için yine Saraçhane’de… Ve katılım sayısı da çok az!… 

Bu kez de öğretmen atamalarını odak yapan bir konuşma yaptı. Ayrıca, 2002'den bugüne öğretmen maaşlarını, 'çeyrek altın' alım gücüyle hesaplayarak kıyasladı ve özetle:

• 93 eğitim fakültemiz var ve sürekli öğretmen yetiştiriyor!
• Madem atamayacaktın, 68 bin günahsızı niye okuttun?
• Madem atamayacaktın 1 milyon günahsızı niye okuttun, diploma verdin ve şimdi sırtını dönüyorsun? Dedi.

Tabii ki bunlar söylenmesi gerekenlerdi ve söylendi.

Ben emekli bir eğitimci vatandaş olarak isterdim ki: Sn. Özel veya CHP'nin olası (gölge) Milli Eğitim Bakanı o meydanda; ‘zorunlu din dersi’ verilerek laiklik ilkesinin nasıl yok edildiğinin altı kalın çizgilerle çizerek 'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni odak alan konuşma yapsınlar. Ve bu sistemin hurafelere dayalı olan Ortaçağ felsefesini anlatsınlar. Sonra da kendi hedefleri ile yapacaklarını, halkımıza ilan etsinler. 

Sanırım yine: 'aman ürkütmeyelim' diye düşündüler ve yapmadılar!

Bari hiç olmasa Yusuf Tekin'in; 2013-2018 yıllarında MEB'in 36. ve son müsteşarı, 2023'ten beri Milli Eğitim Bakanı olarak: 2013'te gerici diyanet-vakıf-cemaat-tarikat denetiminde başlatılan: dindar-kindar bir nesil yetiştirme amaçlı 4+4+4'ü başlatan kişi olduğunu, tüm halkımıza anlatsalardı. 

Olmaz mıydı?

O da olmadı...

Emin Toprak - DOSTÇA

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"

"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" ile okulların müfredatları değiştiriliyor. Bilgilerin sıkça değiştiği bir çağdayız, tabii ki müfredatlar değişecek, değişmelidir de. Ve bu değişim, geleceğimiz için çok önemli olduğundan hepimizi ilgilendirmektedir.

 

İşte bu sorumluluğum nedeniyle, geçmiş yıllarıma bakıp hatırladım.

  

1968 Programı uygulandığı yıl ben de öğretmen olmuştum. Programı; okumuş, öğrenmiş ve derslikte de uygulamıştım. 

Bu programın; yaparak-yaşayarak ve yakında uzağa ilkeleriyle öğrenciyi özne-odak yapıp sarmalayan bir anlayışı vardı.  

Bu programın öyküsü kısaca:

*5 yıl süreyle ve 250 ilkokulda denenip, geliştirilmiş...
*Yurdun bölgesel özelliklerini dikkate alınmış...
*Hedef ve ilkleri Millî Eğitim Şûrasında belirlenmiş... 

*'Mihver Ders' kavramı ve uygulamasını başlatmıştır. 

'Mihver Ders' kavramı ve uygulamasını da kısaca anlatmak istiyorum:

Bu, yaşamın altyapısını oluşturan: Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji derslerinin mihver (eksen-odak) kabul edilmesi demektir. 

Amacı ve hedefi, her öğrenci yetisi oranında; Dil, Matematik, Müzik, vb. ifade-beceri derslerini, yaşamın temel taşları yani mihveri olan derslerle ilişkilendirmek... Bu bütünsellik içinde kazanılan deneyim-bilgi sonucu yeti ve becerileri geliştirmek. Böylece; anlayan, anlatan, istekli, katılımcı, özgüvenli, öznel, önemseyen, yapıcı, paylaşan, bilime inanan, teknoloji kullanan, kendisi ve çevresiyle  barışık kimlik kazanmaktır. 

Geçmişe uzanan bu hatırlatmadan sonra, "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" için internet aramasında bulduklarım şunlar: 

Sistemin bir adı da: "Erdem-değer-eylem Modeli"dir. Bu sistemin; "adalet-saygı-sorumluluk" üst değerleri, ayrıca: "uyarlılık, merhamet, estetik, temizlik, sabır, tasarruf, çalışkanlık, mütevazılık, mahremiyet, vatanseverlik, yardımseverlik, dürüstlük, aile bütünlüğü, sağlıklı yaşam, sevgi, dostluk, özgürlük" gibi değerleri olduğu belirtiliyor.  

Karşılaştırmak için; "Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu" (Unesco) tarafından eğitim için belirlenen 12 evrensel değere baktım. Bu değerlerin de: "mutluluk, dürüstlük, işbirliği, özgürlük, sevgi, barış, saygı, alçakgönüllülük, sorumluluk, sadelik, hoşgörü, birlik" olarak sıralandığını gördüm. (Bilgilerinize...). 

Sonra da Anayasanın: "Demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti" ilkesine ve AİHM'in 2014 kararına uyulmaması ve okullarda 'zorunlu' olarak din dersleri okutulması ilgimi çekti. 

Okullar, anayasaya ve hukuka uymuyor! 

İşte, laiklik ilkesini çiğneyip hukuku yok sayarak okutulan dersler: 

1. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4,5,6,7, 8.sınıf) 
2. Peygamberimizin Hayatı Dersi (5,6,7, 8.sınıf) 
3. Kur’an-ı Kerim Dersi (5,6,7 8.sınıf) 
4. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (9,10,11, 12. sınıf) 
5. Peygamberimizin Hayatı Dersi (9,10,11, 12. sınıf)
6. Kur’an-ı Kerim Dersi (9,10,11, 12. sınıf)
7. Temel Dini Bilgiler Dersi (9. Sınıf)

Bu ders listesini görünce kendi kendime:

*Bu, din dersini mihver (eksen-odak) kabul etmek demektir!
*Bu, kendi inancını 'en doğru' kabul edip onu herkese dayatmadır!
*Oysa, inançlar kişiye özeldir, her insan da inancı da saygındır!

*Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" Ortaçağdan esin almış bir model!
*Çünkü bu dersler ancak, Ortaçağın medreselerinde okutulabilir!"

Diye fısıldadım.

Ve şimdi herkese diyorum ki: eğer okullarda Din dersi ‘mihver’ olursa öğrenci; 

*Bilime değil, yazgıya (kadere) inanır. 

*Okuduklarını sıkça tekrar edip ezberler hafız olmaya çalışır. 

*Denizde yelkenleri fora olmuş ve pusulasız olarak bilinmeze gider. 

*Deney, araştırma, sorup-sorgulama bilmez, özgüveni olmaz biri olur. 

İnsanlık tarihinde, ne zamanki dini anlayışlar egemen oldu (MS.500-1500

yılları), o zaman bazı 'inanç' sahibi kişi ve gruplar; akıl, mantık gücü, hak ve özgürlüklerin sadece kendileri için olduğunu kabul ettiler. Ve kendilerine 'özel' bu inanç ve düşünceleri 'en doğru' diye herkese dayattılar.  

İşte o zaman haçlı ve ganimet savaşları başladı. Giyotinler çalıştı, deriler yüzüldü, köle pazarları kuruldu... İnsanlığın ortak acıları çoğaldıkça çoğaldı. 

Ve Ortaçağ bu karanlık, kirli sayfalarıyla tarihe yazıldı.

* * *

'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin baş mimarı: Yusuf Tekin'dir. 

Yusuf Tekin, 2013-2018 yıllarında MEB'in 36. ve son müsteşarı ve 2023'den beri Milli Eğitim Bakanı olan kişidir.  

Müsteşar olarak (ki, bakandan sonra en etkili kişidir); 2013'de gerici vakıf-cemaat-tarikatların denetiminde: dindar-kindar bir nesil yetiştirmek için 4+4+4 uygulamasını başlatmıştır. 

Böylece tüm okullara: 'imam hatip aşısı' vuruldu. Fakat onların istedikleri dindar-kindar nesil ile birlikte deist-ateist nesiller de çoğaldı. 

Bakan Yusuf Tekin MEB bütçesi için mecliste konuşurken vekillere parmak sallayıp: "Sizin ‘tarikat, cemaat’ dediğiniz, bizim ‘STK’ dediğimiz yapılarla 10 tane protokolümüz vardır”  demişti.

Sözlerinde haklı olduğu, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile belgelendi...

22 yıllık AKP iktidarı, yorgun-yılgın olduğu için dünya yaşamındaki çok hızlı gelişim-dönüşün-değişime uyum sağlayamıyor. 

Yenik düşmemek saltanatını sürdürmek için de 'nas' diyerek sığınacak bazı kuram ve kurallar buldular. Fakat bunlar da çözüm olmadı.

Yoksulluk arttı, eğitim-öğretim sistemi altüst oldu, iç huzur bozuldu... 

Sirenler çalsa da, panik olsa da bu çaresiz kalmış iktidar durmak yok 'nas' ile yola devam diyor. 

Şimdi de; "Bir haftalık askı sürecinin ardından "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli", Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca son eleştiri, görüş, öneri ve paylaşımlar doğrultusunda revize edilecek ve son şekline ulaşacak." (MIŞ!..)

Ve "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" ile ana okulundan-üniversiteye yeni bir eğitim sistemi başlayacakmış(!)  

'Başlayacakmış' dedim, çünkü 'maarif modeli' yeni değil, eski, çok eskiii! 

Bu, yıllardır süregelen çağdışı bir anlayışın devamıdır!

Bu köhnemiş arkaik anlayışa yeni diyenlere bir sorum var: 

Peki, bu amaçla toplanmış "Eğitim Şurası" ve alınan bir kararı var mı? 

* 

CHP heyetinin, "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli"ni ret ve protesto etmek için MEB önüne gitmesi çok önemlidir. 

Ancak "hepimizin geleceği" için bu eylemin partili-partisiz ayrımı olmadan her yerde kitleselleşmesi gerekir.

 

Hepimiz için hep birlikte…

Emin Toprak - DOSTÇA