Bir gezinin düşündürdükleri

17 Mart günü eşim Dilek ile birlikte yurtdışına çıkmış ve o günden beri  haftada bir yazmakta olduğum “Dostça” yazılarıma da ara vermiştim.

Yazmadım, çünkü istesem de yazmayacak kadar tutuk kalmıştım. O günlerde sadece yaban diyarları gezdim, gördüm, okudum, düşündüm, kıyasladım, çıkarımlar yapıp yorumladım. Böylece, bilgileniyor, bilgisizlik ve cahilliğimle tanışarak kâh seviniyor kâh üzülüyordum.  

Neler, neler oldu bugünlerde!

Ukrayna-Rusya savaşı çıktı, savaş karşıtı olanlar hem dünyada hem de ülkemizde çokça arttı!

Fakat her nedense ülkemizdeki on yıllardır süregelen çatışma, savaş, ölüm ve acılara hem dünya hem de halkımızın büyük çoğunluğu hep seyirci ve sessiz kaldı?

Ülkemizde egemen olan ve büyük çoğunlukça desteklenen resmi bir anlayışla; herkesin doğuştan kazanılmış insanları hakları yok sayılıp, "öteki" olana kendi değerleri dayatılmaktadır. Bunun için de ötekileri haksız gösterecek haksız yapay algılarla düşmanlıklar yaratılmaktadır. Böylece ülkemiz yıllardan beridir hem ülke içindeki halklar hem de komşu ülkelerle halklarla barışa hasret kalmıştır. Bu yüzden hem ülkenin hem de komşu ülkelerin kaynakları, doğaları ve nice canları zarar görmüş, anaları acılı, çocukları; oyunlarında kılıç, tüfek, bomba kuşanıp savaşırken coşku içinde, ölmek, öldürmek istiyor, gençleri; güvencesiz ve umutsuz kalmış.

Oysa ülkemizin ekonomisi; uçak, tank, füze, bomba, mermi gibi ölüm harcamaları yüzünden çökmüş, kaynaklarımız, iktidarca haraç mezat yandaşlara dağıtılmış, otuz-kırk yıl sonra doğacak olan torunlarımız bile borçlu bırakılmıştı.

Bu tükenmiş ve halk desteğini yitirmiş iktidar, bir daha '7 Haziran 2015' benzeri bir yenilgiyi yaşamamak için ülkeyi, '1 Kasım 2015' seçim öncesinin karanlık günlerine taşıyacak bahane ve düşmanlıklar arıyorlar.

Sadece kendi çıkar ve gelecekleri için algılarla farklılıkları düşmanlaştırıp, çatıştırmak, kan akıtmak, savaş çıkarmak istiyorlar, savaş!

Yurtdışına çıktığımın tam 16. günüydü, ben yukarıdaki duyguların baskısı altında, yaban diyarları gezip, görüp, okuyup, düşünüp, kıyaslarken, kendimce yorumlar yapıyordum.

1 Nisan günü, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı programda gençlere: "Yakın çevrenizden başlayarak ülkemizi, imkânınız olursa dünyayı gezip görmek, farklı kültürleri tanımak için şartlarınızı zorlayın" demişti.  

Biz, akraba ve oğlumuzun imkanlarıyla yurtdışına çıkma fırsatı bularak 50 gün kalmıştık. Eğer kendi imkanlarımızla yurtdışına çıksaydık; hiç barınma-giyinme ücreti ödemesek bile ikimizin birer maaşıyla ancak 5 gün lüks olmayan insanca bir gezi yapabilirdik. Kaldı ki, hem eşim hem de ben birinci dereceden emekli olmuş eğitimcileriz.

Peki, Sayın Cumhurbaşkanının bu çağrıyı yaptığı gençlerin toplum içindeki oranı kaçtır acaba? 

Bence, yani kendimce, bu imkana sahip gençlerin toplum içindeki oranı en fazla %4-5 civarındadır. 

Yoksa, yoksa Sayın Cumhurbaşkanının bu sözleri bir "1 Nisan Şakası!" mıydı?  

Ne dersiniz? 

***

Eğer bu sözleri bir şakaysa, bence Cumhurbaşkanı böyle şakaları hiç yapmasın. Olur da bu şaka gerçeğe dönüşür yurtdışına çıkanlar çoğalır ve onlar; gezip, görür, düşünüp yorumlar, bu düşünce ve yorumlar da Cumhurbaşkanının anlayışına, dünyaya bakışına hiç mi hiç uymaz. 

Nedenlerini yaşanmışlıklarla anlatacak olursam şöyle: 

Belçika'nın  Oostende kentindeki akrabalarımız sevgili Hazal ve Halit Canoğlu çiftine "her şey dahil ve bedava" 4 gün misafir kalıp, birlikte Belçika'nın üç önemli kenti: Oostende, Brugge ve Brüksel'i gezdik, gördük, bilgiler edindik. 

İşte, Belçika hakkında topladığım bazı bilgiler (siz değerli okurlarım da eğer bu bilgileri ülkemiz gerçekleri ile kıyaslayıp, yorumlarınızla zenginleştirirseniz çok sevinirim):

Batı Avrupa'da yer alan Belçika'nın; 30.528 km² alanı ile Marmara Bölgemizin yarısından daha küçük, 2021 yılı nüfusu olan: 11.645.148 kişi ile de İstanbul nüfusunun (3/4) dörtte üçünden daha azdır. 

Belçika'nın yönetim şekli: İngiltere, İspanya, İsveç, Norveç, Hollanda, Danimarka, Lüksemburg ... gibi "krallık" olup, "parlamenter monarşi" ile yönetilmektedir. 

Bu ülkelerde kraliyet aileleri sembolik olup, çok az söz ve yetkiye sahiptirler. (Türkiye ise; uygulamada 2002 yılında, resmiyette ise 2017 yılından başlayan ve dünyada  benzeri olmayan tek kişi yönetimi vardır). 

Belçika'da Avrupa Birliği, NATO gibi bazı uluslararası organizasyonların merkezleri vardır. 

Uluslararası Para Fonu verilerine göre 2021 yılında Belçika'da kişi başı milli geliri 50.413$, Türkiye'nin ise 9.507$ dır. (2022 yılı, paramız pul olduğu bir yıl ve kişi başı milli gelirin 6.700$ olmuştur).  

Belçika, anadillerin önemini kavramış ve "Birlikten Kuvvet Doğar" diyerek üç bölgeli bir federal devlet olmuştur. 

Ülke nüfusunun %59'u için Felemenkçe, %40'ı için Fransızca, %1'i için Almanca olmak üzere üç resmi dil kabul etmiştir. 

Böylece hem ülkede iç huzur hem de komşuları Hollanda, Fransa ve Almanya ile barışçı komşuluk ilişkileri sağlanmıştır. 

Türkiye'de ise yüzyıllardır tekçi anlayışla sürekli olarak ülke halklarının dilleri ve kültürleri yasaklarla baskılanıyor, köy, kasaba, şehir, dağ, ova, ırmak gibi binlerce yıl öncesine dayalı isimleri değiştiriyor, yani o coğrafyanın tarihsel belleği siliniyor. 

Sizce, Cumhurbaşkanının: "Yakın çevrenizden başlayarak ülkemizi, imkânınız olursa dünyayı gezip görmek, farklı kültürleri tanımak için şartlarınızı zorlayın" dediği "1 Nisan Sözleri" eğer düş değil de pek çok 'Z Kuşağı' gencinin fırsatı olsaydı, ülkemize barış iklimi daha erken gelmez miydi?

Emin Toprak- DOSTÇA

Diğer yazılarım için tıklayınız

28 Şubat

Bazı günlerin toplumsal bellekte olumlu veya olumsuz izleri olur ya, işte 28 Şubat da ülkemizin yakın tarihine üç önemli iz bırakmıştır. Bugünleri, iktidar- muhalefet birliktelik ve çelişkileriyle ele alırsak : 

28 Şubat 1997 günü; 'Çankaya Köşkü'nde toplanan Milli Güvenlik Kurulu, aldığı demokrasiye aykırı kararı ile ülkeyi yöneten politik güce askeri bir darbe yaptı. Bu militarist anlayışa karşı çıkması gereken bazı muhalefet  unsurları mitingler yapıp alkışlamış, büyük çoğunluk ise sessiz ve tepkisiz kalarak dolaylı bir olumlama desteği vermiştir. 

28 Şubat 2015 günü; 'Dolmabahçe Sarayı'nda bir masa kuruldu ve yıllardır süren barış çalışmalarının kazanımı olan 10 maddelik bir uzlaşı imzalandı.

Bu uzlaşı; yıllardır ülke kaynaklarını savaşa harcayan, nice acı ve ölümler nedeni olmuş Kürt sorununu, barış içinde çözmeyi amaçlamıştı. Böylece kısa bir süre önce yapılan ‘akil görüşmeler’ sonucu susturulan silahların, durdurulan ölümlerin sağladığı çatışmasız, güvenli, huzurlu günleri sürekli olabilirdi. Ama olmadı!

Halkımız daha bunun sevincini yaşamadan, süreci hazırlayan irade, tek adamın egosuna yenik düştü, imzalar yok sayıldı, barış masası devrildi! Yeniden başladı savaş çığlıkları, uçaklar bomba yağdırdı, tanklar çiğnedi, katliamlar başladı, bir daha demokrasi ve halkımız yenik düştü. 

O günün muhalefeti, zaten bu barışçı süreci hiç benimsememiş ve her adımına karşı çıkmıştı. Tek kişinin bu sorun çözücü toplumsal süreci bitirmesi onların çok hoşuna gitmişti. 'Biz zaten böyle olacağını biliyorduk!' dercesine 'bilmiş' olmanın sevincini yaşıyorlardı.  

28 Şubat 2022 günü; 'Bilkent Otel Konferans Salonu'nda; CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi genel başkanları "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni"ni imzaladı. 

Buluşma nedenlerini özetlersek:

• 20 yıllık AKP iktidarında her şeyi tek kişinin belirlemesi,
• Yolsuzlukla ekonominin çöküşü, yokluk ve iflasların artması, 
• Demokrasi ve hukuk ilkelerinden uzaklaşılması, 
• Yönetimdeki denge-denetim sisteminin çökmesi,
• Parlamento ve diğer kurumların işlevlerini kaybetmesi,
• Ülkede kindar bir kutuplaşma ve huzursuzluk olması, 
• Dünya çapında yalnız kalınması... vb. gibi.

Bu yaralarla, halkı inim inim inleten iktidara karşı çıkan bir muhalefeti tabii ki saygın görür ve alkışlarım. (Fakat burada, bir parantez açıp azıcık eleştirmek isterim: Katılımcı 6 partinin eşitçe sunum yapması doğru, sadece 6 erkek sunucu olması ise çok yanlış! Birkaç gün sonra, '8 Mart Kadınlar Günü!' Peki, acaba o gün ne diyecekler! Keşke doğadaki sayısal cinsiyet eşitliğini de biraz düşünselerdi.).  

Evet, yukarıda bu birlikteliği saygın görüp alkışladım, fakat bu alkışlarım, sadece belirlenen amaç içindi. Oysa, onların bu amaca varmak için izledikleri yol, yöntem ve matematikte pek çok yanlış var.

Çünkü:

Masaya oturanları da bu iktidar gibi savaş yanlısı! Önce barış demedikleri için de Kürt sorununu, demokratik hakları vererek çözmek istemiyorlar. Bunun için ülkedeki canlı ve kaynakları yok eden savaşlara, uçak, füze, bomba, tank gibi ölüm silahlarına izin veren 'teskere'lere evet diyorlar. 

İktidar gibi bunları da Kürt karşıtlığı bir arada tutuyor. Bunlar da: 'Herkes Türk'tür! Herkes Türk olmalıdır' anlayışındadır. 

Masada olmayan HDP ise, hakları, inançları, emekleri, baskılanan kadın, çocuk, doğayı, Kürt'ü, Alevi'yi, çok renkliliği savunur. Savaş değil barış ve demokrasi istiyor. Bunun için de en dinamik en politik seçmeniyle üçüncü parti olmuştur.

Masadakiler, seçimde olası bir sayısal yetersizliklerini sinsi bir öngörüyle gidermek istiyorlar: 

"Kürtler mecburen bize oy verecek!" Öyleyse:

"Kürtler ve onların hakları öte gitsin, oyları beri gelsin!" 

Bu: “ben istemem, yan cebime koy” kurnazlığı yüzünden HDP masada yok! 

Peki, HDP neler istiyor ki birlikteliğe davet almıyor: 

Türk Dil Kurumu internet sitesi, 'Dilimiz Kimliğimizdir' cümlesi ile başlar. Bu söz, dili olmayanın kimliği olamaz demektir! Bu gerçekten hareketle onların ilk isteği 'kimlik' sorunudur; anadil, inanç, kültür, kişi adları, tarihten gelen coğrafya isimleri üstündeki kısıtlama ve yasakların kalkması... Seçimlerle belirledikleri vekilleri, belediye teşkilatlarına yani iradelerine dokunulmaması, coğrafyalarında işlenen suçlar için 'cezasızlık' uygulanmaması vb. benzeri eşit, özgür, yurttaş olma istekleri vardır. 

HDP, 27 Eylül 2021 günü bir deklarasyon yayınlamış ve çok beğeni almıştı. Bu bildirinin 11 ara başlığı şöyle sıralanıp detaylandırılır: 

Güçlü demokrasi / tarafsız ve bağımsız yargı / kayyım rejimi değil halk iradesi / Kürt sorununda demokratik çözüm / barışçı dış politika / kadına özgürlük ve eşitlik / ekonomide adalet / kamu yönetiminde liyakat /doğaya saygı / gençler için özgür yaşam / demokratik anayasa.

Bizim yörede bir iskambil oyunu olan 'Altı Kol' çok oynanır. Oyunda, gizli jest ve mimiklerle bilgi verilen iki liderin emir ve taktikleri geçerlidir.

Şimdi bizde de altı kol masası kurulmuş ve oyun başlamıştır artık. 

Haydi bakalım rastgele...

***

Yazımızı hem güldüren hemde düşündüren bir konu ile noktalayalım:  

İzlediğim bir dizide, boşanma davalarıyla ünlenmiş bir hukuk bürosuna 90 yaşını aşmış bir çift başvurur, başvuru konusu kısaca şöyle: 

Kadın, kocasının 40 yıl önce başka bir kadına yazdığı mektubu bulur ve bu kadının da 20 yıl önce öldüğünü öğrendikten hemen boşanma davası açar..."  

Bu kurguya benzer, fakat gerçek bir olay da birkaç gün önce TBMM'de yaşandı: 

HDP'li Milletvekili Semra Güzel'in yıllar öncesi sözlüsü ve daha sonra PKK militanı olan birisiyle: "Çözüm Süreci"nde çekilmiş fotoğrafları bulunmuş. Ve bu kişi 4-5 yıl önce bir çatışmada öldürülmüş...  

Yıllar geçmiş, Semra Güzel yasal yolları izleyip milletvekili seçilmiş... Şimdi konu suçun şahsiliği ilkesi unutularak meclise gelmiş ve HDP hariç tüm partilerin oylarıyla dokunulmazlığı kaldırılmış.  

İnsan sözlüsüyle el ele tutuşarak fotoğraf çektiremez mi? 

Ey ülkede yargı çökmüş diye her gün demeç veren muhalefet, Semra Güzel'i hangi yargıya teslim ettiniz?

Eğer, bu mantıkla arşivler azıcık taranırsa, kim bilir kimlerin, kimlerle sarmaş dolaş olduğu, el pençe durduğu, diz çöktüğü ne çok fotoğraf ve 'tapeleri' bulunur.  

Emin Toprak- DOSTÇA

Diğer yazılarım için tıklayınız

Savaşlar ve Halklar

Coğrafyamızdaki pek çok çıkar savaşı devam ederken, bugünlerde de ülkece petrolüne, gazına, hububatı ve turistine yaşamsal bir bağla tutunmakta olduğumuz komşularımızın topraklarında, devlerin kapışması başladı, başlayacak.

 

Doğa ve canlıları yakarak, yıkarak, öldürerek ve ardında pek çok acılar bırakacak olan bu savaş da bitecek. 

Bu haksız kapışma bittiğinde, zalim güçlerden hangisinin daha fazla çıkar sağlayacağı henüz belli değil. 

Fakat tüm savaşlarda olduğu gibi bu savaşın da kaybedenleri sır değil, onları herkes biliyor. 

Kaybedecek olanlar, her iki cephede de çarpışan, ölen, sakat kalan ve büyük acılar yaşayacak olan emekçilerdir. 

Çünkü bunlar, henüz her iki cephede olup-biteni anlamamış, niçin vuruştuğunu bilmeyen, sorup yorumlamayan, ya da: 'düşmanı kardeş yapamayan" yoksul halkların emekçileridir.

Yine onların canları, malları yanıp yok olacak ve yine onlar olacak acıları için ağıt yakanlar!  

Size, şimdilerde yaşamayan, fakat her iki dünya paylaşım savaşını da cephede yaşamış birini hatırlatmak istiyorum:  

Paul ÉLUARD (14.12.1895 - 18.11.1952); 

I. Dünya Savaşı'nda askerde iken ölümleri görmüş, dehşeti yaşamış.

II. Dünya Savaşı'nda, Hitler Faşizmi Fransa'yı işgal ederken karşı durmuş. Emekçinin emeği-kanıyla beslenen emperyalizm ve onun ırkçı türevi faşizmin neler neler yaptığına tanık olmuş, halk dostu özgürlük savaşçısı büyük bir şairdir. 

'Savaşta Ölenler' şiirinde bize, savaş dehşetini ve katillerini gösterir:  

"Her yer tıklım tıklım ölü

Acı boğacak beni boğacak beni 

Otlar yalnızlıktan kupkuru

Ama suçlu ben değilim ben değilim 

Katillerle bir olmadım olmayacağım da..."

 

'Asıl Adalet'te ise; düşmanlığın gereksizliği ve saçmalığını anlatır: 

"İnsanlarda tek güzel kanun

suyu ışık yapmaları

düşü gerçek yapmaları

düşmanı kardeş yapmalarıdır..."

Savaşı ve onun felsefesini anlatmak için kim bilir kaç bin sayfa gerekir. Fakat gördüğünüz gibi ÉLUARD'un sadece birkaç dizesi bu iş için yeterli olmuş!

İşte budur şairin ve dizelerin gücü!  

***

Savaşlar, egemenlerin çıkarları için yapılan kötülük ve hak ihlalidir. Böylesi kötülük süreçlerinde yaşananlar; birey, grup ve halkta öfke-kin oluşturur. Biz bu duruma: 'canı yananların insani tepkileri' de diyebiliriz.

Egemenler, düzenleri devam etsin diye yeni yeni haksızlık ve kötülükler yapmak isterler. Bunun için de her zaman toplumda biriken öfke ve kini besler, onlara sığınırlar.

Böylece o duygusal öfke-kin, artık: "Kanı yerde kalmayacak!" diyen bir meydan okuma çağrısı hem de yeni bir savaş ve saldırının gerekçesidir.

İşte o zaman: 'kısasa kısas' bir saldırının gönüllü savaşçıları çoğalır ve karanlık kirli amaçlara ulaşmak da kolaylaşır. Yeni kavga, çatışma, savaş, işgaller başlar, yeni kayıplar olur, büyük acılar yaşanır. Fakat hiç bitmez tükenmez olur: "Kanı yerde kalmayacak!" çığlıkları...

İşte bu anlayışla beslenip mayalanır, sonra da grup ve ülkeler arasında nesiler boyu süren kanı kanla temizleme düşmanlığı olan 'kan davası" olur.

Oysa demokrasinin olduğu yerlerde "Kanı yerde kalmayacak!" yerine, söz hukukun ve politikanın olur. O zaman da iletişime dayalı diplomasi uzlaşı için yol-yöntemi belirler, silahlar susar, hukuk konuşur, yargı yargılar suçlu ceza alır... Böylece, kanı kanla temizleme ilkel alışkanlıkları, hak gaspları durur, daha güvenli, huzurlu bir barış iklimi sağlanır.

Barışçı bir yaşam; tüm farklı kimliklerin saygın, eşit, özgür olmasıyla sağlanabilir. Kısacası: 'düşmanı kardeş yapmadan' barış içinde yaşamak çok zordur. Demek ki; demokratik-laik-sosyal-hukuk devleti olmayan bir ülkede barış içinde huzurlu bir yaşam olmaz, olamaz. 

Niçin savaşlar bitmez, insanlar zulüm görmeden, açlık, işsizlik çekmeden barış içinde yaşamaz ki? 

Çehov'un: "Duvarda asılı silah oyunun devamında patlar." ünlü sözüyle özetlersek: Eğer, bir ülkede veya bir grupta eller öfkeyle, kinle sıkılmış yumruk olmuşsa, orada kavga-çatışma-savaş kaçınılmazdır.

Ama eğer bir yerde kin-öfkenin yerini akıl almışsa ve eller tokalaşmak için dostça uzatılmışsa, orada; gelecek kaygısı olmaz, dostluk ve barış olur.

Emin Toprak- DOSTÇA

Diğer yazılarım için tıklayınız

Ankara Barosunda İnsan Hakları

İnsanların, 'insanca' yaşamak için; hak, hukuk adalet arayış mücadelesi çok eskilere dayanır.

Tarih; M.Ö. 400'lü yıllarda Sokrates, 1633 yılında Galileo, 900'lı yıllarda Hallac-ı Mansur, 1410'lu yıllarda Nesimi, 1894'te Dreyfus ve benzerinin dava ve savunmalarını günümüze taşır. Bu nedenle de davaların sonuç ve yankıları herkesçe az-çok bilinir. Zaten bu davaları hiç de aratmayan dava ve savunmalar günümüzde de devam etmektedir.

Toplumsal yaşam bir organizmaya benzer, eğer bu organizmanın tüm organları işbirliği içinde çalışırsa, o zaman güvenlikli, sağlıklı ve huzurlu bir yaşam olur.

İşte bu anlayışla yaşama şekil verecek devletler kurulmuştur. Ne yazık ki devletler hep güçlüden yana olmuş çoğunlukları ezip sömürmüştür.

 

Kabul edilen iki görüşe göre:

Tarihte ilk kez M.Ö. 1760 yılında Mezopotamya'da, Hammurabi Yasaları ile devleti yöneten kral veya egemenlere yazılı olarak yetki verilmiştir.

15 Haziran 1215'de ilk anayasa sayılan Magna Carta ile Birleşik Krallığın (İngiltere) yetkileri kısıtlanmıştır.

***

Demokrasinin olduğu toplumlarda her kurumun, insan haklarını esas alan, herkesi eşitlikçi anlayışla kucaklayan ilkeleri ve etik kuralları vardır. Bu toplumlarda, her kurum ilke ve kurallarıyla, diğer kurumlarla işbirliği yaptığı için daha sağlıklı ve huzurlu bir yaşam iklimi oluşur. 

Kuşkusuz topluma hizmet sunan her kurum saygın ve önemlidir. Fakat eğer ülkenin yargı, eğitim, sağlık ve akademi sistemlerinde, onların ilke ve etik kurallarına uygun bir hizmet sunulmuyorsa, o zaman toplumsal bir kaos başlar. Hele bir de kurumların ilke ve kurallarını gözetmeyen, tek elden yönetme istekleri varsa, o ülkelerde hem çalışmak hem yaşamak çok zorlaşır.

Örneğin:

Yargıda; savcı-avukat-hâkim eğer hukuka uygun soruşturmaz, savunmaz ve karar vermezse, 

Eğitimde; öğretmen, eğer her birey saygındır diye eğitip, öğretmezse, 

Sağlıkta; doktor, eğer Hipokrat yeminine bağlı olarak çalışmazsa,

Akademide; akademisyenler, öğrencisiyle birlikte bilimi rehber almaz, araştırmaz, buluş yapmaz, konuşup öneride bulunmazsa.

İşte o zaman diğer kurumlar görevlerini tam yapsa bile, artık toplumsal çark düzenli dönmez, ülkede kaos başlar. 

Oysa demokratik ülkelerde, zorlukları azaltmak ve kolaylaştırmakla görevli yönetimler; sadece kurumların ihtiyaçlarını, aksayan yönlerini belirleyip gerekli bakım-onarımları yapar, öneri ve istekler için karar alır, yasalar hazırlar ve uygulamalarıyla herkese ayrımsız eşit hizmet sunarlar.

Ne yazık ki şimdilerde; kurumlarımız tek elden yönetildikleri için kurumlar etik kurallarına uygun çalışamıyor sadece emirle istenenleri yapıyorlar. Bu durum da ülkede ekonomik ve sosyal pek çok soruna neden oluyor. 

Yukarıda, yargı-eğitim-sağlık-akademi sıralaması yapmıştım ya, şimdi de ilk sırada olan yargıya biraz değinmek istiyorum. Çünkü devletin en öncelikli görevi, ülkede güvenliği sağlamak, özgürlükleri korumaktır. Ve devlet bu görevi ancak yargı denetiminde yaparsa başarıya ulaşır.

Yargı sistemi; Savcı-Avukat-Hâkim üçlüsünün oluşturduğu bir kamusal hizmettir:

Savcı, duyumunu aldığı suç hakkında soruşturma başlatıp, ilgilileri dinler sonra da eğer suçun oluştuğu görüşüne varırsa o zaman edindiği bilgi ve kanıtlarla bir 'iddianame' hazırlayıp mahkemeye sunar.

Avukat, hem suçlanan hem de suçlayan gerçek ya da tüzel kişilerin haklarını savunur ve onlara yol gösterir (Savcı ve Hâkim devlet adına görev yaptıklarından, bireyi devletin gücü karşında koruyan biricik güç savunma gücüdür). 

Hâkim ise savcıyı, avukatı, şikayetçiyi, sanığı, tanıkları dinleyerek ve kanıtları değerlendirerek bir karar verir. 

Çok kapsamlı ve uzmanlık gerektiren yargı konusu için bu açıklamayla yetinip daha güncel konulara gelelim istiyorum.

***

AYM Başkanı Arslan: "Bugün Anayasa Mahkemesinin önünde 66 bine yakın bireysel başvuru bulunmaktadır... Ocak 2022'de bize gelen başvuru sayısı 12 bine yakın..." diyor.

2021 sonunda Türkiye'den AHİM'e 15 bin 251 başvuru olmuş!

Peki, AYM ve AHİM'e kimler ve niçin başvururlar?

Bu soruya en uygun cevap: "Onlar, insani hakları ihlal edilenlerdir!"

Demek ki, ülkemizde pek çok insanın hakları ihlal ediliyor!

Er-geç tüm suçlananlar; ‘geç gelen adalet’ ile aklanacak, fakat onların acı ve yaraları hep kalacak!

Karnesine: ‘İnsan Haklarını İhlal’ yazılan ülkemiz hem de maddi-manevi tazminatlar ödeyecek! 

Fakat, 'hak ihlaline fail' olanların yaptıkları, yanların kâr kalacak! 

Şimdi de yazıya başlık olan konuya gelelim. Çünkü yargının üçüncü ayağı olan 'savunma' alanında, etik olmayan bazı olay ve uygulamalar var!

Ankara Barosu, 20 bin üyesi, bünyesinde de 'İnsan Hakları Merkezi' olan büyük bir barodur. Geçen hafta baro yönetimi ve 'İnsan Hakları Merkezi' arasında yaşananlar, divanı oluşturan 9 kişiden 5'nin istifasına neden oldu. İstifa edenlerin iddiaları kısaca şöyle:

• 'İnsan Hakları Merkezi'nce yapılan bir çalışma ile, Ankara TEM Şube Müdürlüğü'ndeki işkence iddiaları hakkında rapor hazırlanıp Ankara Barosu yönetimine sunuluyor. Ancak, baro yönetiminin bu rapordaki 'mağdur beyanlarının' sansür ettiği...
• 'İnsan Hakları Merkezi'nin, avukat ve hasta bir mahkûm olan Aysel Tuğluk için hazırladığı açıklama 'isme özel' olduğu gerekçesi kabul edilmezken ve aynı konuda 20 baro tarafından hazırlanan açıklama imzalanmazken, iki gün sonra 'Sedef Kabaş' ismiyle bir açıklama yapılması...
• Bazı AHİM kararlarının sansürlenmesi ve Nazlı Ilıcak gibi bazı kişiler hakkında verilen kararlara aylık bültenlerinde yer vermemek...

Bunları ve çokça benzer açıklama ve ses kayıtlarını sosyal medyada da bulabilirsiniz.

İşte bir de istifa örneği:

"Geldiğimiz aşama itibariyle, Ankara Barosu yönetimiyle bir insan hakları mücadelesi vermenin mümkün olmadığına olan inancımla, insan hakları merkezi başkan yardımcılığı görevimden istifa etmiş bulunmaktayım." 

İnsan hakları, renk, ırk, dil, din farkı olmaksızın herkes içindir. Bu hakları korumakla görevli olanların en başında barolar ve avukatlar gelir.

Eğer bu haklar, herkes için değil bazıları için uygulanırsa, işte o zaman şimdilerde olduğu gibi AYM ve AHİM önünde kuyruklar oluşur. 

Görevi, ayırım yapmaksızın tüm mağdurları savunmak olan baro ve avukatlar, eğer bazı insanların haklarını yok sayar ve bazılarını da kayırırsa: Vah! Vah! demek yetmemeli, ses vermeli.

Emin Toprak- DOSTÇA

Diğer yazılarım için tıklayınız

‘Sezen Aksu Olayı’

Fizik-Kimya-Biyoloji, Sosyoloji, Psikoloji bilimlerinin tüm varlıkları ayrımsız olarak ilgilendiren değişmez kural ve yasaları vardır. Fakat, akıl vicdan sahibi varlıklar olan insanlar, barış ve güven içinde yaşanacak bir toplumsal düzeni kurmak için bunlarla yetinmemiş; ayrıca hak, hukuk ve adaleti sağlayan  bir değerler sistemini de geliştirmişlerdir.  

Toplumsal yaşam, işte bu nesnel yasa ve değerler sistemlerinin değişim, dönüşüm ve gelişimleri sonucu ayakta kalmıştır. İnsanlık tarihinin hemen her döneminde 'önce ben' diyen sağduyu yoksunu çıkarcı, ırkçı, tekçi egemen güçler olmuştur, Bunlar, her ne zaman ki dara düşer, albenileri azalır ve güçsüz kalırlar, işte o zamanlarda saldırganlaşır ve kurulu barışçı dengeyi bozmak isterler. 

Çünkü bunlar çatışma ve düşmanlıklarla beslenip güç-çıkar sağladıkları için  hedeflerinde büyük çoğunluk olan yoksul halk vardır. Onları; kimlik ve inançlarına göre parçalara ayırıp, düşmanlaştırır ve çatıştırırlar. 

İşte böyle başlar tüm kavga, çatışma ve savaşlar!  

İşte bunun sonucudur, sınırlı sayıda zengin ve sayısı bilinmez çoklukta yoksulların oluşu! 

Ve bundandır halkın sömürülmesi, zulüm-işkence görüp, çaresiz-takatsiz-güçsüz kalması...

Oysa demokratik, sosyal, laik devletlerin öncelikli görevi; tüm kurumlar arasında denge ve işbirliği sağlayıp, yurttaşların güvenlik ve özgürlüklerini korumak, onlara eşitlikçi anlayışla hizmet sunmaktır. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21.01.2022 günü Çamlıca Camii'nde mikrofonu eline alıp: “Hakaretlerin bini bir para. Bütün bunların karşısında dimdik duracak olanlar sizlersiniz. Hz. Âdem efendimize kimsenin dili uzanamaz. O uzanan dilleri yeri geldiğinde koparmak bizim görevimizdir. Havva validemize kimsenin dili uzanamaz. Onlara da had bildirmek bizim görevimizdir." 

Diyen bu kindar sözleriyle birilerine, birilerini hedef göstermişti. 

Bu sözlerden hemen sonra, zaten işaret bekleyen, 'ak' ve 'ulusalcı' troller ortaya çıkmış, hedef kişinin Sezen Aksu olduğunu ilan etmişti.

Sonra da  'ak' trollerin kimi ekranlarda kimi kapısında kimi de sosyal medyada Sezen'i tehdit edip lanetlemişti.

'Ulusalcı' troller ise, ekranlar ve sosyal medyada: 'yanlış olmuş' deseler de hemen peşi sıra: Ama/fakat diye söze başlayarak: "Sezen Aksu da 2010 referandumunda 'yetmez-ama evet' demişti!" -diyordu. Fakat onların Sezen'e karşı kin ve öfkeleri: jest, mimik, sözcüklerinde seziliyordu. Yani aslında bu kindarlar da: Sezen için söylenenlerin, ona 'müstahak' olduğunu söylüyordu. 

Peki, Çamlıca Camii'nde başlatılmak istenen bu sosyal linçin nedeni nedir? 

Nedeni: Sezen Aksu'nun yıllar önce söylediği: "Şahane Bir Şey Yaşamak" -şarkısında yer alan: "Selam söyleyin o cahil Havva ile Âdem'e" -sözleridir. 

Sizi bilmem, ama ben hemen sözlüğe baktım: ‘Cahil’ sözcüğü için üç tanım vardı:

1. Öğrenim görmemiş, okumamış, 
2. Belli bir konuda yeterli bilgisi olmayan, 
3. Deneysiz, genç, toy (delikanlı veya kız).

Şimdi de sormak gerekir:

Bu tanımlardan hangisi 'dil koparmak' için bir gerekçe olabilir ki?

Teolojiye göre Âdem ile Havva ilk insanlar kabul edilir. Bunun için bence onlar, çevrede olup bitenleri görüp doğal bir eğitim almış olsalar da, o zamanda henüz yazı olmadığı için okuryazar olamamışlardır. 

Yine teoloji kaynaklarına göre Âdem ile Havva cennetten kovulmuşlardır. 

Peki, insan bu durumda onların: "Deneysiz, genç, toy (delikanlı veya kız)"  olduklarını düşünemez mi? 

Böyle düşünenler hiç suçlu sayılabilir mi? 

Bir ses söz sanatçısı olan Sezen Aksu, her sanatçı gibi kendi ürünlerini, çeşitli imge (düşsel öge), ironi (alay), benzetme (teşbih) metafor(mecaz) kullanarak süsleyip özgürce üretmiştir. 

Sezen Aksu, düşünerek, çalışarak ürettiği pek çok ürünüyle, yurdumuz ve dünyanın pek çok yerinde büyük kitlelere ulaşıp çokça beğeni almış bir sanatçımızdır. 

***

Sezen Aksu, olup bitenlere hiç kayıtsız kalmadı ve tarihe not düşen cevabını: "AVCI" isimli eseriyle verdi. 

İşte, ilk gününde dünyada büyük yankı yaratan ve pek çok dile çevrilen bu eserin son dizelerinde: 

"Dur bakalım…

Beni öldüremezsin

Sesim, sazım, sözüm var benim

Ben derken ben herkesim."   

Diyordu Sezen...

Sn. Erdoğan, Çamlıca Camii konuşmasından tam beş gün sonra, Sezen'in cevabını duymuş, aldığı toplumsal desteği de görmüştü ki, bunun üzerine bir açıklama yapma gereği duyarak: "Benim oradaki hitabımın muhatabı Sezen Aksu değildir." deyivermişti.

Onun bu gizemli mahcup söylemi de birkaç gün: "Acaba, bu açıklama bir geri adım mı yoksa bir özür mü?"  diye tartışma konusu oldu. 

Bence 'öyle mi, yoksa böyle mi' şeklindeki bu varsayımlar hiç de önemli değildir. 

Orta yerde duran üç önemli gerçeklik üzerinden tartışmak gerekir:

 

Birincisi, tartışma konusu konuşmanın yapıldığı mekândır.

İkincisi, bu konuşmayı yapanın kimliğidir. 

Üçüncüsü, cezalandırma isteği ve biçimidir. 

İşte cevaplarımız: 

Bu konuşma bir ibadet mekânında yapılmaktadır.

Bu konuşmayı yapan kişi: 84 milyonun cumhurbaşkanıdır.     

Bu 'suçlu/suçlular' için istenen ceza: dillerini koparmaktır.   

Şimdi de bu olayın etik bir analizini yapmaya çalışalım: 

Konuşmanın yapıldığı yer bir ibadet mekânı olduğuna göre burada, toplumu ayrıştırıp düşmanlaştıran bir dil kullanılmaz. 

Bu mekânlarda birleştiren, barıştıran bir iyilik dili kullanılır. 

Konuşan kişi eğer 84 milyonun cumhurbaşkanı ise ve bu milyonların içinde de başka dini, başka inancı olan veya hiç inancı olmayan çokça insan var ise o zaman O’nun sözü, sıradan bir vatandaşın sözünden daha da önemlidir. 

Çünkü O, herkese eşit mesafede olması gereken birisi. 

Çünkü O, idam cezası olmayan ve işkenceyi insanlık suçu sayan bir anayasa göre tarafsızlık sözü verip, yemin ettikten sonra görev almış birisi. 

Çünkü o makam; dil ve 'diller koparmak' gibi insani olmayan ve çok ağır toplumsal faturası bulunan bir vahşet çağrısını yapamaz, yapmamalı. 

Bu dil koparmak sözü ağızdan bir kez çıktıktan sonra; "hitabımın muhatabı Sezen Aksu değildir" demiş olmak ise ne çok önemli ne de çok anlamlıdır. 

Peki, dili koparılacak olan Sezen Aksu değilse, kimdir? 

Diye sormak da anlamsızdır artık.

Çünkü her insan diliyle yaşar, her insan saygındır.   

Emin Toprak - DOSTÇA

Diğer yazılarım için tıklayınız